FIT FOR 55, czyli zmiany dotyczące emisji CO2
W dniu 8 czerwca 2022 r. Parlament Europejski dał przyzwolenie na procedurę kolejnych poprawek do Europejskiego Zielonego Ładu, serii zmian legislacyjnych mających na celu ograniczenie emisji w całej UE.
Jednym z najszerzej komentowanych elementów tzw. Green Deal jest pakiet Fit for 55. W ramach tego pakietu, rejestracja nowych silników spalinowych w pojazdach osobowych i dostawczych w UE mogłaby zostać zakazana za kilkanaście lat.
Komisja europejska w pakiecie Fit for 55 ma na celu wprowadzenie odpowiednich zmian w polityce klimatycznej, energetycznej, zagospodarowania przestrzennego, fiskalnej i transportowej w całej UE w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 r. Według KE dzięki tym działaniom Europa stanie się pierwszym neutralnym klimatycznie kontynentem na świecie. Cel ten ma zostać osiągnięty do 2050 roku.
Przypomnijmy, że Komisja Europejska dnia 14 lipca 2021 r. wprowadziła pakiet Fit for 55 zawierający wiele propozycji zmian w prawodawstwie UE.
1. Wspólny wysiłek redukcyjny – projekt zmiany rozporządzenia 2018/842 w sprawie wiążących rocznych redukcji emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie od 2021 r. do 2030 r. przyczyniających się do działań na rzecz klimatu w celu wywiązania się z zobowiązań wynikających z porozumienia paryskiego. Dla każdego kraju członkowskiego proponuje się ostrzejsze cele redukcji emisji w budownictwie, transporcie drogowym, rolnictwie i gospodarowaniu odpadami.
2. Usuwanie dwutlenku węgla z atmosfery – projekt zmiany rozporządzenia 2018/841 w odniesieniu do zakresu stosowania, uproszczenia przepisów dotyczących zgodności, określenia celów państw członkowskich na 2030 r. i zobowiązania do zbiorowego osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2035 r. w sektorze użytkowania gruntów, leśnictwa i rolnictwa. Ustanowiono wspólny cel Unii Europejskiej aby usunąć dwutlenek węgla za pomocą naturalnych pochłaniaczy. W całej Europie planuje się posadzenie 3 miliardów drzew.
3. Odnawialne źródła energii – projekt zmiany dyrektywy 2018/2001, rozporządzenia 2018/1999 i dyrektywy 98/70 w odniesieniu do promowania energii ze źródeł odnawialnych. Zgodnie z wyżej wspomnianym projektem, do 2030 r. 40% całkowitej produkcji energii ma być produkowane ze źródeł odnawialnych.
4. Ograniczenie zużycia energii na terenie UE – projekt dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej. W ramach projektu zobowiązano sektor publiczny do corocznej renowacji 3 5 swoich budynków.
5. Mobilność bezemisyjna – projekt zmiany rozporządzenia 2019/631 w odniesieniu do wzmocnienia norm emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych zgodnie z ambitniejszymi celami klimatycznymi Unii. Planuje się zaostrzyć normy emisji CO2. Od 2030 r. zamiast obecnych 37,5% redukcji emisji celem jest 55 % dla samochodów osobowych, (w porównaniu do 2021 r.) natomiast dla lekkich pojazdów użytkowych celem jest 50 % redukcji emisji zamiast 31%. W przypadku pojazdów bezemisyjnych obecne przepisy przewidują, że po 2030 r. odsetek nowych pojazdów wyniesie 35% dla samochodów osobowych i 30% dla lekkich samochodów dostawczych. Istotną zmianą w tym zakresie jest usunięcie tego przepisu i zastąpienie go stawką100% zarówno dla samochodów osobowych, jak i lekkich dostawczych od 2035 roku.
6. Infrastruktura paliw alternatywnych – projekt rozporządzenia w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych i uchylającego dyrektywę 2014/94/UE. Oczekuje się ,że kraje członkowskie zwiększą zdolności ładowania pojazdów bezemisyjnych zgodnie ze skalą ich sprzedaży. Ma w tym pomóc budowa odpowiednich punktów ładowania wzdłuż głównych dróg w odpowiednich odstępach.
7. Opodatkowanie energii – projekt dyrektywy w sprawie restrukturyzacji unijnych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Celem jest dostosowanie poziomów opodatkowania produktów energetycznych do polityki klimatycznej i energetycznej UE oraz promowanie czystych technologii.
Parlament Europejski skierował natomiast do ponownego rozpatrzenia dokumenty dotyczące dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, uprawnień do handlu emisjami (EU ETS) oraz utworzenia funduszu społecznego na rzecz działań w dziedzinie klimatu, przez Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności PE (ENVI).
Dnia 22.06.2022 r. Parlament Europejski przegłosował nową wersję projektu, która zakłada, że darmowe uprawnienia w ramach Border Carbon Adjustment Mechanism (CBAM) powinny zostać zniesione do 2032r., Czyli o trzy lata wcześniej niż propozycja Komisji Europejskiej.
W odniesieniu do systemu handlu emisjami powstanie nowy system ETS II dotyczący dystrybucji paliwa dla pojazdów użytkowych oraz budynków. Zgodnie z nową propozycją ETS II ma obowiązywać od stycznia 2024 roku. Istotnym faktem jest, że transport prywatny i budynki mieszkalne mają zostać wyłączone z systemu ETS II do roku 2029. Ich późniejsze włączenie powinno być poprzedzone porozumieniem PE i Rady unii Europejskiej i sporządzeniem nowego aktu prawnego w tym zakresie. Dochód z transakcji 150 milionów świadczeń ETS II powinien zostać przekazany najbiedniejszym rodzinom za pośrednictwem Social Climate Found.
Parlament Europejski poparł też propozycję KE dotyczącą funduszu modernizacyjnego, którego celem jest poprawa efektywności energetycznej i modernizacja systemów energetycznych w krajach najmniej rozwiniętych. Jednocześnie Parlament Europejski argumentował, że alokacja z tego funduszu powinna być uzależniona od przyjęcia przez każdy kraj członkowski ukierunkowanego rozwiązania prawnego mającego na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz stosowania zasad praworządności.
Oprócz omawianych tematów, Parlament Europejski aprobował inne elementy pakietu Fit for 55, a mianowicie usuwanie dwutlenku węgla z atmosfery, podział wysiłków i redukcję emisji w sektorze lotniczym. Terminy kolejnych posiedzeń Rady Unii Europejskiej oraz Parlamentu Europejskiego w tej sprawie nie są jeszcze znane.
Piotr Rutkowski,
prawnik
Kancelaria Prawna Viggen
Add comment