Temperatura dyktuje warunki
Transport żywności świeżej i mrożonej oraz produktów farmaceutycznych ma surowe wymagania.
Przybywa różnego rodzaju, zaawansowanych rozwiązań technologicznych, które mają ułatwić tzw. „chłodny” łańcuch dostaw. Według danych PZPM liderem polskiego rynku naczep i przyczep chłodniczych był w ubr. Schmitz Cargobull, a kolejne miejsca w sprzedażowym rankingu zajęły: Krone, Lamberet, Chereau oraz Wielton.
Średnio co ósma spośród ponad 28 tys. naczep i przyczep zarejestrowanych w Polsce w ubiegłym roku była pojazdem do transportu ładunków w kontrolowanych warunkach temperaturowych. Zakupy chłodni i izoterm (wiele z nich po rejestracji zostało wyposażonych w agregaty chłodnicze stając się chłodniami) były mniejsze niż rok wcześniej. Pojazdy tego rodzaju mają zastosowanie głównie w transporcie artykułów spożywczych i leków. Muszą zatem spełniać wymagania HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) dotyczące m.in. właśnie przewozów artykułów spożywczych wrażliwych na temperaturę.
Naczepy rządzą
Lider polskiego rynku, Schmitz Cargobull posiada w swojej szerokiej ofercie pojazdów użytkowych m.in. chłodnię Schmitz Cargobull określaną jako S.KO CITY. Jest to dwuosiowa naczepa chłodnicza z nadwoziem chłodniczym w technologii Ferroplast. Naczepa wyposażona jest w system skrętu drugiej osi, co sprawia, że sprawdza się w dystrybucji miejskiej. Pierwsza oś może w miarę potrzeby zostać podniesiona (gdy naczepa nie jest w pełni obciążona podniesienie osi zmniejsza zużycie opon oraz poprawia przyczepność pozostałych osi zestawu drogowego). S.KO CITY na życzenie klienta może zostać wyposażona w elektryczny agregat chłodniczy S.CUep, zasilany przez złącze CEE z sieci energetycznej podczas postoju lub wytwarzanym przez generator prądu zamontowany w ciągniku siodłowym W pełni elektryczny napęd sprawia, że poziom natężenia dźwięku generowanego przez pracujący agregat jest diametralnie niższy w porównaniu z napędem spalinowym. Tym samym producent dedykuje pojazd do zaopatrywania odbiorców w obszarach i godzinach ograniczonego wytwarzania hałasu. Najważniejszym projektem z obszaru napędów elektrycznych jest jednak naczepa SKOe z agragatem chłodniczym napędzanym w pełni elektrycznie wraz z generatorem prądu zintegrowanym na środkowej osi oraz akumulatorem elektrycznym o pojemności 32 kW/h. Zelektryfikowana oś odzyskuje energię podczas hamowania i tym samym wydłuża czas pracy agregatu chłodniczego oraz skraca czas ładowania akumulatorów (z zewnętrznej sieci energetycznej).
System jest w pełni zintegrowany z telematyką TrailerConnect, dzięki temu wszystkie parametry systemu, np. stopień naładowania akumulatora agregatu chłodniczego, pozostały czas pracy mogą być monitorowane via portal telematyczny. W naczepie wszystkie połączenia elektryczne ulokowane są w łatwo dostępnym, jednym miejscu – w centralnej skrzynce elektrycznej, co usprawnia konserwację i serwis.
Ponad pół wieku doświadczenia w produkcji chłodni ma hiszpański SOR. 
Istnieje możliwość wykonania ładowni chłodniczej do wysokości wewnętrznej 3,2 m oraz długości 20 m. W SOR Iberica podkreślają, że naczepy chłodnicze wyróżniają się jednym z najlepszych współczynników przenikalności K na rynku. Jak wyliczono, przy agregacie pracującym przez 1.500 godzin można zaoszczędzić ok. 585 l paliwa w porównaniu do chłodni z zabudową panelową. Walorem naczep jest solidna konstrukcja przy utrzymaniu relatywnie niskiej masy własnej. Tylny portal specjalnie wzmocniono, aby chronić pojazd podczas cofania do rampy. Wyposażenie opcjonalne pozwala przystosować naczepę do indywidualnych potrzeb użytkowników. Obejmuje m.in. szyny do mocowania ładunku, stałe i przesuwne ścianki działowe, podłogę antyhałasową (zgodną z wymogami PIEK) oraz uchwyty promowe wraz z odpowiednim wzmocnieniem podwozia. Istnieje możliwość zamówienia ramy w wersji ocynkowanej lub lakierowanej. SOR Iberica stosuje podzespoły (osie, pneumatyka, opony, układy oświetlenia) markowych producentów.
Jednym z europejskich liderów w produkcji zabudów chłodniczych jest też Chereau. Mniejsze zużycie wynika z izolacji VIP (Vacuum Insulated Panel – panele podciśnieniowe zintegrowane z pianką, patent Chereau). Oszczędność energii przy produkcji chłodu sięga 25 proc. Pakiet aerodynamiczny z tyłu naczepy zmniejsza zużycie paliwa przez ciągnik o ok. 1,1 l/100 km na długich dystansach. Chereau oferuje cztery rodziny produktowe. Inogam EVO to najchętniej kupowana naczepa chłodnia na rynku francuskim. Dzięki zastosowaniu „lekkich” materiałów zaoszczędzono ponad 230 kg w przypadku podwozia i ponad 140 kg w przypadku zabudowy. Wśród wyposażenia wpływającego na bezpieczeństwo wymienić można system LoadBrake ADI pozwalający na blokowane hamulców naczepy podczas jej rozładunku, tylną kamerę dającą panoramiczny obraz strefy za pojazdem, dodatkowe oświetlenie boczne poprawiające widoczność przestrzeni wokół pojazdu oraz Lifeline-C, czyli linkę bezpieczeństwa chroniącą personel przed upadkiem z wysokości podczas obsługi agregatu chłodniczego. Na uwagę zasługuje również zmodernizowana przegroda wewnętrzna Easy-C i system otwierania tylnych drzwi roletowych SmartOpen-C.
Z kolei naczepę Chereau Performance z panelami próżniowymi VIP wyposażono w system szyn wzdłużnych i pionowych ATD-C (współczynnik przewodzenia ciepła K na poziomie 0,27 W/m2K). Wśród zalet Chereau Performance jest np. to, że izolacja przy redukcji energii agregatu potrzebnej do produkcji zimna i możliwości utrzymania temperatury w przypadku problemów z agregatem chłodniczym jest wydajniejsza o 25 proc. Jeśli agregat chłodniczy wyłącza się, a załadunek odbywał się w temperaturze +2 st.C, to wzrost temperatury do +7 st.C w naczepie Inogam EVO trwałby ok. 3 h 20 min, natomiast w przypadku chłodni Chereau Performance wydłuża się do 11 h i 20 min.
Również Kögel stawia na pojazdy trwałe z wysoką ładownością i proste w obsłudze. Kögel Cool – PurFerro quality ma cichą aluminiową konstrukcję podłogi (redukuje poziom hałasu powstającego podczas załadunku i rozładunku). Z kolei koryto zespawane z aluminium ułatwia czyszczenie obszaru podłogi w naczepie chłodniczej. To rozwiązanie zapobiega ponadto przenikaniu wilgoci do elementów nośnych, co zwiększa żywotność i zmniejsza koszty obsługi naczepy. Nadwozie furgonowe chłodni Kögel Cool – PurFerro quality jest zabezpieczone specjalną pianką izolującą, która nie zawiera freonu. Solidna i łatwa w pielęgnacji powłoka paneli stalowych od zewnątrz jest pokryta twardą folią z PCW. Ściany, dach oraz podłogę zaadaptowano tak, by poprawić współczynnik przenikania ciepła. Skuteczna ochrona przed wpływem temperatury zmniejsza zużycie energii oraz koszty eksploatacji.
Krone ma naczepę Cool Liner. Elastyczny kanał powietrzny, szczelna wanna podłogowa, zamknięcie tylne ze stali nierdzewnej – to tylko niektóre z cech. Cool Liner posiada ramę przelotową, na którą przekazywane są siły rozciągające. Ochrania to nadwozie w trakcie sprzęgania/rozprzęgania pojazdu. Portal tylny ze stali szlachetnej przystosowano konstrukcyjnie do śluz i ramp. Zamontowane z boku zawiasy drzwiowe i głęboko wpuszczone dźwignie ułatwiają otwieranie i zamykanie drzwi. Skrzynia na palety pomieści 36 europalet. Jest wyposażona w innowacyjny system prowadnic pokrywy. Przy wysokości sprzęgania wynoszącej 1.150 mm prześwit nad podłożem wynosi ok. 350 mm. Zbiornik paliwa z tworzywa sztucznego jest bezpiecznie zamontowany między podporami. Otwarta konstrukcja umożliwia łatwe tankowanie i kontrolę napełnienia. Usztywnienie poprzeczne tylnej części przekazuje obciążenie na podłużnicę podwozia i zabezpiecza nadwozie przed odkształceniami. Stabilne aluminiowe profile dystansowe odpowiadają za maksymalną ochronę ściany czołowej oraz optymalne prowadzenie powietrza (dzięki dużemu przekrojowi profilu). Kanał powietrzny zamontowany elastycznie na suficie równomiernie rozdziela zimne powietrze w naczepie i przystosowany jest zarówno do załadunku piętrowego, jak i korzystania z poprzecznej ściany działowej.
Specjalista od latania
Firma Van Eck wyprodukowała swoją pierwszą naczepę do przewozu ładunków lotniczych w 1983 r. a doświadczenie w lotniczym transporcie towarowym zaowocowało specjalną konstrukcją. Panele produkowane są z poliuretanu, który ma wysoką wartość izolacyjną oraz przy użyciu najnowszej technologii, aby zminimalizować całkowity koszt posiadania.
Van Eck Trailers dedykuje swe rozwiązania głównie dostawcom szczepionek i produktów farmaceutycznych. To pojazdy do transportu lotniczego w ramach serii Eckspress. Konstrukcja podłogi sprawia, że obsługa odbywać się może z wykorzystaniem wózków widłowych. Innowacyjny jest system przenośników rolkowych Van Eck (stal nierdzewna – zapewnia higienę w izolowanych pojazdach transportowych, ponieważ nie ma miejsca na utlenianie i nadają się do dezynfekcji podczas transportu leków), zgodny ze specyfikacjami technicznymi Lufthansy. Modułowe łoża rolkowe Van Eck bazują na pełnej aluminiowej ramie, co zapewnia równomierne rozłożenie obciążenia i łatwość obsługi. Rama ma szerokość 300 mm, a poszczególne elementy oddzielono aluminiowymi przekładkami. System łoża rolkowego składa się z czterech rzędów pneumatycznych przenośników rolkowych z dwoma poduszkami powietrznymi i podwójnymi rolkami (odpowiada za płynny załadunek i rozładunek ciężkich palet lotniczych). Każda rolka ma dwa łożyska zamiast jednego, aby zminimalizować tarcie i zapewnić płynniejsze operacje załadunku i rozładunku. Koła są większe niż standardowe, co ułatwia przesuwanie się palet lotniczych podczas operacji załadunku i rozładunku. Ponieważ Lufthansa wymaga zminimalizowania pracy ręcznej, inżynierowie Van Eck opracowali zautomatyzowaną jednostkę napędową, zintegrowaną z systemem przenośników rolkowych (zaprojektowana też do samodzielnego działania z wewnętrznym akumulatorem i dodatkowym zbiornikiem powietrza). Aby ograniczyć puste przejazdy, a tym samym obniżyć koszty operacyjne seria Van Eck Eckpress jest również oferowana z opcjonalnymi osłonami przenośników dwupokładowych i rolkowych, które umożliwiają przenoszenie różnych ładunków podczas jednego przejazdu.
Obecnie asortyment produktów Van Eck obejmuje pięć kategorii: Eckstreme, Eco Co2mbi, Eckcellent, Eckspress i Eckspert Series. Przyczepy dwupokładowe Van Eck umożliwiają zmniejszenie emisji CO2 o 40 proc., zapewniając o 60 proc. większą ładowność.
Furgony i nie tylko
Nieco mniejsze pojazdy do transportu w reżimowych warunkach temperaturowych oferuje D.A.C. Izoterma lub chłodnia to zabudowy dla branży, gdzie wymagana jest stała pożądana temperatura, z możliwością rejestrowania temperatury podczas transportu. Konstrukcję tworzą ściany z płyt warstwowych, laminat poliestrowo-szklany w kolorze białym. Samonośna konstrukcja ma być gwarancją najwyższej jakości, a zabudowa mieć możliwie najniższą masę. Podłoga jest izolowana, dodatkowo pokryta wylewką epoksydową z odciskiem struktury antypoślizgowej lub aluminiową blachą ryflowaną. Zastosowano listwę transportową, dzięki której z łatwością można zabezpieczyć ładunek pasami transportowymi lub drążkiem rozporowym. Okucia wewnętrzne wykonano z lekkiego aluminium. W ładowni zastosowano oświetlenie LED, uruchamiane przez czujnik ruchu. Nowoczesny furgon może pełnić funkcję chłodni lub izotermy dzięki doposażeniu w wkład izotermiczny oraz urządzenie chłodnicze/grzewcze. Odpowiednie parametry termiczne uzyskiwane są za pomocą samodzielnie produkowanych paneli typu sandwich, zredukowanych do minimum mostków cieplnych (przenikalność cieplną od ok. 0,4 W/m2K – chłodnia; do 0,7 W/m2K – izoterma). Odrębnym typem zabudowy – również chłodniczej, jest tzw. „hakówka” z systemem specjalistycznych haków do przewozu mięsa, półtusz, drobiu. Zabudowy posiadają atesty PZH i certyfikaty ADR i ATP.
Izotermy do samochodów o masie do 8,5 t oferuje też Lamar. Paleta rozwiązań i urządzeń daje możliwość rozbudowy funkcjonalności do wymogów określonej branży. Izoterma skierowana jest do przedsiębiorstw, które wymagają stosunkowo stabilnej temperatury dodatniej w przedziale od 0 st. do 20 st. C. Konstrukcję tworzą ściany z płyt warstwowych typu sandwich. Całość pokryta jest laminatem poliestrowo-szklanym w kolorze białym. Samonośną podłogę izolowaną pokryto wylewką Marothan, której fakturę można dobrać odpowiednio do sposobu przewożenia towarów. Wyposażenie izotermy stanowią drzwi dwuskrzydłowe o kącie otwarcia 270 st. jak również jednoskrzydłowe drzwi boczne. Elementem wyposażenia mogą być także kabiny sypialne i spoilery. Obok rozwiązań podnoszących funkcjonalność wnętrza zabudowy, adaptacja może obejmować kilka wariantów zamknięcia. Wybór jednego z nich, bez względu na rodzaj przewożonych ładunków, poprawia komfort pracy, skraca czas potrzeby na załadunek i rozładunek towaru. Windy załadunkowe umożliwiają ładunek towarów o większych gabarytach niż przeciętne lub palet przy wykorzystaniu ręcznych wózków. Wyposażenie dodatkowe stanowić może np. przesuwna lub stała ściana grodziowa (umożliwia przewóz towarów wymagających różnych temperatur lub produktów, które należy przewozić oddzielnie). Występuje w dwóch wariantach: ściany stałej, zamontowanej zgodnie z ustaleniami klienta oraz ściany ruchomej, poruszającej się na dwóch prowadnicach na ścianach bocznych (której położenie można dowolnie zmieniać). Specjalne listwy montowane na ścianach zabudowy kontenerowej stanowią fundament systemu mocowania ładunku, w których instalowany jest drążek blokujący. Producent oferuje także pakiety aerodynamiczne, w skład których wchodzą także aerodynamiczne zabudowy międzyosiowe pozwalające zredukować zużycie paliwa o min. 5 proc.
Przede wszystkim wiedzieć
Przybywa rozwiązań telematycznych wspomagających transport w kontrolowanej temperaturze. Naczepa Schmitz Cargobull S.KO Cool z cyfrowym rejestratorem temperatury i standardowym wyposażeniem w telematykę TrailerConnect otrzymała doposażenie w zakresie bezpieczeństwa odpowiadające standardom TAPA TSR1. Ochronę towarów zapewnia elektroniczny system zamykania drzwi TL4 z poziomym ryglem w dolnej belce (via portal TrailerConnect definiuje się strefy załadunku oraz rozładunku). System automatycznie blokuje lub odblokowuje drzwi, a w portalu lub aplikacji beSmart można aktywować automatyczne ryglowanie systemu TL4 po przekroczeniu 30 km/h. W chłodni zintegrowano akustyczny system alarmowy połączony z siecią TrailerConnect, uruchamiający alarm w przypadku nieuprawnionego dostępu do naczepy. Dopracowano system dystrybucji powietrza poprzez ukierunkowane prowadzenie strumieni pierwotnych i wtórnych w kanałach o powiększonym przekroju. Prowadnice powietrza powrotnego pod ścianą cyrkulacyjną i po jej bokach zapobiegają mieszaniu się powietrza zimnego i ciepłego oraz wspomagają poprawną cyrkulację. Producent gwarantuje skuteczne zabezpieczenie ładunku – pionowe belki zabezpieczające ładunek można sprawnie umieścić pomiędzy kanałami powietrznymi.
Również za pomocą systemu Krone Telematics można komfortowo sprawdzić w dowolnym momencie w internecie pozycję, stan i temperaturę transportów. Dzięki inteligentnym funkcjom użytkownik ma przez całą dobę dostęp do informacji. Oprócz systemu telematycznego użytkownik ma do dyspozycji układ kontroli ciśnienia w oponach oraz wspomaganie dojeżdżania do rampy. Dodatkową ochronę zapewniają kompleksowe systemy bezpieczeństwa, np. system zamka drzwiowego Door Protect. Korzystanie z certyfikowanego rejestratora temperatury Krone TR za pośrednictwem systemu Telematics pozwala zrezygnować z typowego rejestratora temperatury zamontowanego na ścianie czołowej naczepy. Odpowiednie świadectwa temperaturowe można przesłać bezpośrednio z portalu Krone Telematics w pliku PDF na adres mailowy lub faksem do klienta – również zanim ładunek do niego dotrze. Pozwala to uniknąć marnowania czasu kierowcy, ponieważ świadectwo temperaturowe może zostać zweryfikowane jeszcze przed przyjazdem pojazdu. System Krone Telematics z rejestratorem temperatury pełni zatem funkcję urządzenia wielofunkcyjnego. Oprócz klasycznych danych telematycznych dodatkowo są rejestrowane, zapisywane i na życzenie przesyłane w ten sposób również dane dotyczące temperatury w nadwoziu.
Pełną kontrolę zapewniać ma też system Kögel telematics. Naczepa Kögel Cool – PurFerro quality posiada system telematyczny CoolTrailer z funkcjami PosControl, TrailerControl, EBSControl i TempControl. Układ rejestruje takie dane jak: pozycja w czasie rzeczywistym, stan połączeń, przesyłanie danych EBS, status przełączników drzwiowych, wartości temperatury, tryb pracy agregatu, a następnie wysyła je do portalu Kögel Telematics. Za pomocą bazy danych Kögel Telematics użytkownik może nie tylko monitorować i analizować wszystkie dane zarejestrowane przez czujniki naczepy oraz inne systemy telematyczne, lecz także importować te informacje w czasie rzeczywistym, by skorzystać z nich w innych programach czy procesach.
Przydatne „akcesoria”
Kilkanaście miesięcy temu Thermo King, dostawca rozwiązań kontroli temperatury w transporcie, zaprezentował agregat chłodniczy – Advancer. Seria dedykowana do naczep, a dostępna w kilku modelach. Postawiono na nową technologię, wykorzystując sprawność układu, której odzwierciedleniem jest niższe zużycie paliwa przy zachowaniu odpowiedniej wydajności chłodniczej oraz precyzyjniejszej kontroli temperatury. Nowa architektura Advancera opiera się na niezależnym od silnika, w pełni regulowanym przepływie powietrza. Wszystko to jest możliwe dzięki ultranowoczesnej architekturze agregatu, która zapewnia większą moc sprężarki, a także zdolności zmiennego wydmuchu powietrza z parownika, całkowicie niezależnego od prędkości obrotowej silnika. Całość konstrukcji uwzględniająca znacząco niższe koszty serwisowania, ale przede wszystkim niezawodność eksploatacyjną, co przy wykonywaniu działalności transportowej ma kluczowe znaczenie. Advancer udostępnia na wyświetlaczu dane dotyczące zużycia paliwa. Informacje te dostępne są również na portalu TracKing. Dodatkowym walorem jest wielostrefowa kontrola temperatury. Spectrum odblokowuje konfiguracje wielotemperaturowe, ale może być również używany w opcji jednotemperaturowej. Kontroluje temperaturę w całej naczepie z dokładnością do 0,5 st. C.
W ofercie Schmitz Cargobull pojawił się również agregat chłodniczy z konwencjonalnym napędem spalinowym o wysokiej wydajności chłodzenia. Produkt jest udoskonaloną wersją już wcześniej oferowanych modeli. Agregat chłodniczy S.CU d80 nowej generacji z wydajnym silnikiem Diesla oraz zmodyfikowanym zakresem osiągów w stosunku do poprzednika ma zużycie paliwa niższe nawet o 15 proc. a także generuje niższy poziom hałasu przy zachowaniu wysokiej wydajności chłodzenia/ogrzewania. Masę agregatu zmniejszono o 50 kg. S.CU d80 jest dostępny, w pierwszej fazie wprowadzania na rynek, w wersji MonoTemp. Producent poprawił ergonomiczność wyświetlacza – większe litery, ikony, intuicyjna nawigacja. Agregat wyposażono w sprężarkę ślimakową, udoskonalono zarządzanie ciepłem, a nowa wersja wentylatora oraz zestaw Silence Kit odpowiadają za izolację akustyczną. Opcjonalny panel fotowoltaiczny doładowuje akumulator rozruchowy agregatu, tym samym zapobiega głębokiemu rozładowaniu akumulatora. Panel montowany jest bezpośrednio na agregacie, co nie wpływa na wysokość całkowitą pojazdu.
Nową generację systemów chłodniczych do naczep reprezentuje system Celsineo (Krone). Modułowość, skalowalna wydajność i redundancja pozwalają Celsineo zapewnić szereg cech technicznych, które są unikalne w tej formie w układach chłodniczych do naczep. Konwencjonalne klimatyzatory posiadają centralny obieg chłodniczy. Obejmuje to np. duże ilości czynnika chłodniczego i szeroką gamę elementów do regulacji temperatury. Awaria agregatu chłodniczego ma poważne konsekwencje dla wrażliwego ładunku i powoduje straty ekonomiczne. System chłodniczy Celsineo rozwiązuje ten problem. Rozdziela wydajność chłodzenia na trzy moduły chłodnicze typu „plug & play” o identycznej strukturze, z których każdy zawiera oddzielny, hermetycznie zamknięty obwód chłodniczy składający się z zaledwie kilku elementów. Ustawiona temperatura docelowa może być niezawodnie utrzymywana przez zaledwie dwa moduły. Trasa może więc zostać zrealizowana nawet w przypadku (mało prawdopodobnej) awarii modułu, bez negatywnych konsekwencji dla ładunku. Każdy moduł chłodniczy ma obwód chłodniczy. Działa to samowystarczalnie i generuje chłodzenie. Moduły chłodnicze Celsineo mogą być sterowane indywidualnie. Ta modułowa regulacja temperatury zapewnia stałą wydajność chłodzenia. Ma gwarantować precyzyjną kontrolę zarówno przy pełnym obciążeniu, jak i podczas pracy z częściowym obciążeniem, co często ma miejsce w praktyce. Inteligentne sterowanie modułami chłodniczymi umożliwia Celsineo jednoczesne chłodzenie i rozmrażanie, np. dwa moduły chłodnicze mogą chłodzić, podczas gdy jeden jest w trybie odszraniania. To skutecznie minimalizuje niepożądane skoki temperatury podczas cykli odszraniania.
T&M nr 4/2023
Tekst: Michał Jurczak
Add comment