Siła uniwersalności
Kluczowym walorem koparko-ładowarek jest ich uniwersalność. Wynika z połączenia mocy ładowarki kołowej i wszechstronności kompaktowej koparki w jednej dynamicznej i oszczędnej maszynie.
Stosowane są do kopania, czy zasypywania rowów, ale też np. do przeładunku materiałów. W istocie mogą być również używane przy wyburzeniach, a także przy kształtowaniu krajobrazu, a nawet przy rozbijaniu czy kładzeniu nawierzchni.
Koparko-ładowarki są maszynami wykorzystywanymi w budownictwie, ale często stanowią też podstawę flot przedsiębiorców komunalnych. Plusem jest ich wszechstronność. Są cenione zarówno przez przedsiębiorstwa robót drogowych, jak i zakłady użyteczności publicznej, wykonawców robót ziemnych, czy firmy realizujące zadania w obrębie miast. Dla użytkowników liczy się szczególnie użyteczność, wydajność, ale również możliwie ograniczona szkodliwość dla środowiska. Dostawcy mają bogatą ofertę elementów dodatkowych koparko-ładowarek do realizacji każdego rodzaju prac (np. widły do palet, łyżki wysokiego załadunku, zamiatarki, czy młoty hydrauliczne).
Innowacji nie brakuje
Najpopularniejszym w gamie Cat jest model 432. Producent zwraca uwagę na system amortyzacji ruchu obrotowego stanowiący wyposażenie standardowe, a zapewniający płynny powrót ramienia koparkowego do wykopu. Operatorzy docenią też możliwość szybszego i kontrolowanego przystawiania krawędzi łyżki do ściany wykopu. Rama przesuwu bocznego posiada zewnętrzne zaciski blokujące, umożliwiające prowadzenie obsługi technicznej bez konieczności demontowania. Dostępny, jako fabrycznie montowane wyposażenie dodatkowe lub zestaw do doposażenia w serwisie, hydrauliczny przesuw boczny umożliwia operatorowi łatwe przemieszczanie ramienia koparkowego na całej szerokości ramy przesuwu bocznego. Sprawdza się to w przypadku miejsc o ograniczonej przestrzeni oraz podczas prac związanych z instalacjami gazowymi, elektrycznymi i telekomunikacyjnymi.
Hidromek, producent maszyn serii Alpha podkreśla m.in. walory systemu
MSS (Motion Stabilizer System). Dostępny w opcji układ amortyzacji łyżki ładowarkowej stabilizuje cylindry ładowarki ograniczając wstrząsy podczas jazdy z pełną łyżką w trudnym terenie. Dzięki dyferencjałowi o ograniczonym poślizgu na przedniej osi oraz blokadzie tylnego mostu użytkownik uzyskuje odpowiednią przyczepność kół, co zapobiega poślizgowi podczas poruszania się maszyny na żwirze, błocie lub lodzie. Zwiększa to żywotność opon oraz skraca cykle robocze i ogranicza poziom zużycia paliwa. – Serię Alpha stworzono do pracy w najcięższych warunkach. Jedną z charakterystycznych i unikatowych cech serii Alpha jest zwiększona wydajność osprzętu ładowarkowego. Dzięki siłom odspajania łyżki i ramienia proces ładowania przebiega bezproblemowo. Konstrukcja ramienia charakteryzuje się wyjątkową trwałością. Łyżka 6 w 1 o pojemności 1,1 m sześc.
gwarantuje maksymalną wydajność procesu ładowania – przekonują dostawcy.
Walorem jest też 6-biegowa (3 biegi wsteczne), w pełni automatyczna przekładnia. Opcjonalna blokada zmiennika momentu obrotowego (lock-up), która załącza się automatycznie na 5. i 6. biegu, ma m.in. pomóc oszczędzać paliwo.
Dostawcy koparko-ładowarek MST 6 PLUS (642; 644) zwracają uwagę na zawory podziału przepływu, które towarzyszą tłokowi pompy. Ograniczenia są eliminowane, a takie elementy jak wysięgnik, ramię, czy łyżka mogą być przesuwane jednocześnie, nawet przy relatywnie niskich obrotach silnika.
W JCB podkreślają, że nowoczesne technologie towarzyszą rozwojowi koparko-ładowarek od lat. Przypominaja też, że JCB jako pierwszy producent na świecie wprowadził wiele innowacyjnych cech, takich jak: zmiennik momentu obrotowego, przesuw boczny ramienia koparkowego, hydrauliczny wysuw ramienia koparkowego, 4 koła skrętne (2 koła skrętne oraz tryb „kraba”), skrzynia biegów Powershift lub Autoshift. Opatentował również szereg rozwiązań technicznych: szybkozłącze ładowarkowe z zintegrowanymi widłami, czy przesuw hydrauliczny ramienia koparkowego (który eliminuje konieczność przesuwu manualnego), jak też podwójną dźwignię do obsługi układu ładowarkowego, czy profilowaną tylną szybę. W standardzie maszyn 3CX i 4CX znajduje się system LSD (Limited Slip Differential), przydatna funkcja ograniczająca poślizg układu różnicowego i automatycznie poprawiajaca możliwości trakcyjne w trudnych warunkach. Kolejne rozwiązanie stanowi system EcoLoad zwiększający produktywność i wydajność pracy koparko-ładowarki. Obejmuje takie funkcje i opcje jak: odłączanie napędu hydraulicznego, układu napędowego i skierowanie całej mocy do układu sterowania (roboczego) koparko-ładowarki co zwiększa prędkość ruchów roboczych, a tym samym wydajność pracy, czy funkcja „Return to Dig” (RTD) polegająca na automatycznym ustawieniu łyżki w pozycji kopania. W ten sposób oszczędza się czas i wysiłek operatora.
Dostawcy maszyn Mecalac TLB zwracają uwagę m.in. na zamknięty układ hydrauliczny typu closed centre, odpowiadający za płynne i niewymagające dużej siły sterowanie, co sprawia, że jest to odpowiedni wybór zarówno dla doświadczonych, jak i początkujących operatów. Gama obejmuje cztery wersje koparko-ładowarek: TLB850, TLB870, TLB890 i TLB990, zróżnicowane pod względem konfiguracji kół oraz typów sterowania. Najpopularniejszą maszyną w Polsce jest TLB 890. Posiada m.in. układ blokady prędkości jazdy Active Drive, umożliwiający przemieszczanie się ze stałą, wcześniej zadaną prędkością. Mocne tylne ramię z opcjonalną linią hydrauliczną wyróżnia się zasięgiem 6,95 m i głębokością kopania. Atutami są też układ amortyzacji wysięgnika Ride Control, funkcja stałego przepływu hydraulicznego oraz samopoziomująca łyżka 7w1. Wszystkie maszyny serii TLB można doposażyć w komplet opcji hydraulicznych, jak szybkozłącze przedniego i tylnego ramienia czy hydrauliczny przesuw tylnego ramienia.
Wydajność i pieniądze
Jednym z najważniejszych udoskonaleń w ramach pakietu Eco wprowadzonych przez JCB jest EcoDig czyli pierwsze przemysłowe rozwiązanie oparte na zastosowaniu wielotłoczkowej pompy hydraulicznej, co pozwala na utrzymanie niższych prędkości obrotowych silnika bez negatywnego wpływu na wydajność. Ma zapewnić m.in. nawet 15-procentowe oszczędności paliwa w trakcie kopania. Z kolei, w rozwiązaniu EcoRoad zastosowano blokadę zmiennika momentu, co ogranicza zużycie paliwa o 25 proc. podczas jazdy po drogach oraz układ amortyzacji łyżki pozwalający zmaksymalizować wielkość ładunku, zredukować jego wysypywanie się z łyżki oraz zwiększyć prędkość przejazdów maszyny. Zastosowano wspólny zbiornik oleju dla układu hamulcowego i układów roboczych koparko-ładowarki. Nowość stanowii pakiet JCB Automate. To m.in: Auto Check – automatyczne przeprowadzanie wszystkich rutynowych kontroli silnika na początku dnia roboczego oraz Auto Idle – automatyczne przywracanie obrotów silnika do poziomu biegu jałowego. Auto Throttle, po wznowieniu pracy przywraca prędkość obrotową silnika do ustawionej wcześniej pozycji (utrzymuje bieg jałowy, dopóki nie wznowimy pracy). Auto Smoothride System (SRS) opracowano natomiast po to, aby poprawić produktywność i zminimalizować utratę urobku z łyżki ładowarkowej. Aktywuje i dezaktywuje się automatycznie gdy maszyna osiągnie zaprogramowaną wcześniej prędkość. Jest też Auto Boomlock (modele AEC) – automatyczny system zabezpieczający ramię koparkowe na czas transportu maszyny, jak również Auto Stabiliser Up (modele AEC) czyli łatwe i szybkie składanie stabilizatorów. By skrócić czas potrzebny na podniesienie stabilizatorów obroty silnika są automatycznie zwiększane, a po zakończeniu operacji wracają do poziomu biegu jałowego.
Silnik maszyn Hidromek Alpha ma opinię jednego z najbardziej oszczędnych. Opcjonalne zawory z układem regeneracji umieszczone na ramieniu i wysięgniku zwiększają siłę hydrauliki. Serię Alpha stworzona do pracy w najcięższych warunkach. Jedną z charakterystycznych i unikatowych cech maszyn jest zwiększona wydajność osprzętu ładowarkowego. Na bezproblemowość procesu ładowaia wpływają m.in. siły odspajania łyżki i ramienia.
Cat 432 opcjonalnie może mieć ramię wysuwane, przydatne w zastosowaniach wymagających większej wszechstronności. Zwiększenie głębokości kopania i zasięgu o 922 mm pozwala rzadziej zmieniać położenie maszyny, co przekłada się na mniejsze uszkodzenia nawierzchni i większą wydajność pracy. Pompa tłokowa o zmiennym wydatku odpowiada za należytą szybkość reakcji układu przeniesienia napędu na działania operatora (pełna dostępność mocy, zmniejszenie zużycia paliwa). Silnik Cat C3.6, który spełnia wymagania norm emisji Stage V UE, pozwala obniżyć koszty posiadania i eksploatacji, utrzymując zarazem wydajność i moc na poziomie silnika C4.4. W wersji standardowej zapewniona jest zdolność rozruchu w temperaturze aż -25 st.C, a opcjonalny pakiet wspomagania rozruchu w niskich temperaturach obniża tę granicę nawet do -47 st.C. Rozrusznik 12 V zasilany jest bezobsługowym akumulatorem 750 CCA. Ten silnik może zużywać nawet 10 proc. paliwa mniej niż C4.4, zależnie od zastosowania i konfiguracji maszyny. Dostępne są trzy tryby zarządzania mocą: Eco, standardowy i standardowy Plus. W trybie Eco nacisk położono na zmniejszenie zużycia paliwa poprzez ograniczanie wydatku pompy i prędkości obrotowej silnika, podczas gdy w trybie standardowym Plus liczy się przede wszystkim moc i wydajność, niezależnie od wydatku pompy i prędkości obrotowej silnika. Model 432 jest standardowo wyposażony w 4-biegową skrzynię biegów Powershift.
Do zmiany biegów w przypadku tej przekładni służy kierunkowa dźwignia sterująca zamiast dźwigni zamontowanej w podłodze. Jako opcja jest dostępna 6-biegowa automatyczna skrzynia biegów, zapewniająca większą efektywność (wybieranie zawsze odpowiedniego biegu). Blokada przekładni hydrokinetycznej sprawdza się w sytuacjach wymagających pokonywania większych dystansów, pozwala zmniejszyć zużycie paliwa nawet o 15 proc. przy takiej samej prędkości jazdy w pagórkowatym terenie.
Trwałość w cenie
Ramę przesuwu bocznego koparko-ładowarki Cat wyposażono w zewnętrzne zaciski blokujące, które umożliwiają prowadzenie obsługi technicznej bez konieczności demontowania. Konstrukcja ramy charakteryzuje się dużą wytrzymałością, a pokryto ją powłoką galwaniczną, która zapobiega gromadzeniu się materiału w jej wnętrzu, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia rdzy, co przyczynia się do wydłużenia okresu eksploatacji ramy. Przesuwna część wewnętrzna chroni nakładki cierne przed zanieczyszczeniem, co wydłuża okresy między kolejnymi regulacjami lub wymianami. Przewody dodatkowe do obsługi hydraulicznego osprzętu roboczego poprowadzono tak, by chroniły przed uszkodzeniem przy pracy nawet w najwęższych wykopach. Wszystkie filtry są montowane pionowo, co ogranicza wycieki i zanieczyszczenie oleju podczas wymiany filtrów (filtry zatrzymują nawet bardzo małe cząstki zanieczyszczeń obecne w oleju). Przesuwna część wewnętrzna chroni nakładki cierne przed zanieczyszczeniem, co wydłuża okresy między kolejnymi regulacjami lub wymianami.
Z trwałości znane są też maszyny Hidromek Alpha. Opcjonalne zawory z układem regeneracji umieszczone na ramieniu i wysięgniku zwiększają siłę hydrauliki i przeciwdziałają osadzaniu się kamienia. Solidna jest konstrukcja ramienia, zamontowany na śrubach lemiesz może być używany obustronnie, a zmiana strony może być dokonana samodzielnie przez operatora. Zawiasy na cylindrach otwierania łyżki zapobiegają ich uszkodzeniu podczas ładowania.
Walorem maszyn Mecalac TLB jest m.in. wysoki prześwit nad podłożem umożliwiający pracę nawet w najtrudniejszym terenie, minimalizujący ryzyko uszkodzeń. W koparko-ładowarkach TLB można zastosować system telematyczny MyMecalac Connected Service, który umożliwia dostęp do informacji o położeniu maszyny, zużyciu paliwa, kodach błędów oraz „alarmujący” gdy istnieje konieczność wykonania przeglądu. To minimalizuje ryzyko ewentualnych awarii, zwiększa żywotnosć koparko-ładowarki.
Komfortowa robota
Operator maszyny Cat 432 ma do dyspozycji wyświetlacz LCD, standardowo wyposażony w przyciski ekranowe. Na interaktywnym wyświetlaczu można odbierać aktualne informacje diagnostyczne i dotyczące zbliżających się terminów przeglądu, a także konfigurować różne parametry pracy. Ułatwia to dostosowanie działanie maszyny do preferencji operatora. W ekranie wyświetlacza jest wbudowany opcjonalny system zabezpieczenia maszyny, który strzeże bezpieczeństwa koparko-ładowarki. W wersji standardowej przewidziany jest fotel z zawieszeniem pneumatycznym z przełącznikami i elementami sterującymi rozmieszczonymi w zasięgu ręki operatora. Przycisk blokady mechanizmu różnicowego, przycisk redukcji biegu i elementy sterujące dodatkowego układu hydraulicznego są umieszczone na dżojstiku sterowania maszyną, bezpośrednio pod ręką operatora. Elektrohydrauliczne elementy sterowania zamontowane w fotelu pomagają zapewnić opertorowi komfort i kontrolę nad pojazdem. Korzystając z elektrohydraulicznych elementów sterowania operator może dostosować zarówno prędkość, jak i czułość tylnego układu hydraulicznego, aby uzyskać jak najlepsze poczucie kontroli. Te ustawienia, podobnie jak układ zmiany schematu sterowania, są dostępne na ekranie wyświetlacza. Na ekranie wyświetlacza można także regulować przepływ w dodatkowym układzie hydraulicznym, aby maszyna jak najlepiej współpracowała z osprzętem. Maszyny Cat pozostają przy tym relatywnie proste w obsłudze. Punkty codziennej kontroli poziomu płynów zostały pogrupowane. Pod pokrywą silnika znajduje się nie tylko jednostka napędowa, lecz również odchylany układ chłodzenia stosowany tylko w maszynach Cat. Układ klimatyzacji można podnieść, a chłodnicę odchylić do przodu bez konieczności używania narzędzi. Można dzięki temu bez problemu usunąć wszelkie zanieczyszczenia i zapewnić odpowiednią pracę układu chłodzącego nie tylko podczas wizyty w warsztacie, lecz również w miejscu pracy.
Walorem maszyn Hidromek Alpha jest np. dźwignia TIPSHIFT, która oprócz opcji sterowania ramieniem ładowarki realizuje cztery inne funkcje: zmiana kierunku jazdy „przód-tył”', kickdown – redukcja biegów, RTD – powrót do kopania oraz proporcjonalny przełącznik otwierania łyżki. Dostępne w opcji „dżojstiki" sterowania osprzętem kaparkowym dodatkowo usprawniają pracę operatora. Przełącznik TIPSHIFT pozwala operatorowi na szybsze wykonywanie manewrów podczas ładowania. Rozwiązanie to ułatwia koncentrację na procesie załadunku. W czasie ładowania oraz manewrów na ograniczonej przestrzeni operator może jednocześnie kontrolować część ładowarkową oraz kierunek jazdy jedną dźwignią, nie odrywając drugiej ręki od kierownicy.
Seria MST 6 PLUS otrzymała nową konstrukcję wnętrza kabin, mającą zmniejszać zmęczenie i maksymalizować wydajność operatora, szczególnie podczas długich i wymagających prac. Kabina posiada certyfikaty ochrony przed ROPS (obiekty toczące się) i FOPS (obiekty spadające). Hydrauliczna blokada wysięgnika odpowiada za stabilność tylnego wysięgnika podczas ruchu. Tylne nóżki poziomujące z powierzchnią przejściową umożliwiają stabilne utrzymanie maszyny w pozycji kopania nawet gdy teren jest bardzo nierówny. Pas bezpieczeństwa zintegrowano z fotelem operatora. W sterowaniu pomagają dżojstiki. Ułatwienie stanowić mają cyfrowy przedni zestaw wskaźników i ergonomiczna kierownica. Ulepszony system klimatyzacji i wentylacji. (Opcjonalny). Fotel operatora zaopatrzono w zawieszenie pneumatyczne, sprawdza się podczas długich godzin pracy w ciężkich warunkach.
W JCB na komfort pracy i bezpieczeństwo operatora wpływają m.in. dobrze widoczne poręcze (operator szybko identyfikuje je jako bezpieczne miejsce do wykorzystania podczas wsiadania i wysiadania z kabiny). Stabilne stopnie prowadzące do kabiny operatora odpowiadają za przyczepność podczas pracy w błocie, śniegu czy na lodzie. Zastosowano cztery lampy ostrzegawcze, zamontowane fabrycznie w rogach kabiny. Dzięki temu wyeliminowano konieczność sięgania na dach i stosowania magnetycznych lamp ostrzegawczych na dachu kabiny, co w trudnych warunkach atmosferycznych mogło powodować dodatkowe ryzyko wypadku dla operatora. Każdy fotel posiada czujnik obciążeniowy zintegrowany z pasem bezpieczeństwa. W przypadku niezapięcia pasa, w kabinie rozlega się głośny sygnał ostrzegawczy, który informuje operatora o niespełnieniu wszystkich niezbędnych środków bezpieczeństwa koniecznych do podjęcia pracy maszyną. Szyby boczne drzwi kabiny stanowią jedną całość, zapewniając operatorowi lepszą widoczność (nie zasłania obiektów, które znajdują się blisko maszyny). Dodatkowe wyciszenie kabiny jest standardem w maszynach z serii Stage V (maszyny z największymi silnikami o poj. 4,8 l i mocy 109 KM ograniczają hałas w kabnie do maksymalnie 75dB). Każda koparko-ładowarka zostaje wyposażona w kolorowy wyświetlacz zintegrowany z Bluetooth oraz systemem nagłośnienia, co pozwala operatorowi na podłączenie do zestawu głośnomówiącego dowolnego telefonu. Pracę operatorowi ułatwia 7-calowy wyświetlacz, na którym można kontrolować aktualne informacje o stanie maszyny, w tym alerty serwisowe, a nawet wyświetlać filmy instruktażowe. Ekran umożliwia także sterowanie dźwiękiem i obsługę telefonu.
Również konstruktorzy maszyn Mecalac serii TLB stawiają na komfort pracy operatora. – Świadczy o tym największa na rynku koparko-ładowarek kabina, która została zaprojektowana w taki sposób, aby zmaksymalizować widoczność do przodu i wokół maszyny. Dodatkowo posiada ergonomiczne elementy sterujące, które zwiększają łatwość operowania maszyną – podkreślają dostawcy. Zamknięty układ hydrauliczny maszyny typu closed centre zapewnia płynne i niewymagające dużej siły sterowanie, co sprawia, że jest to odpowiedni wybór zarówno dla doświadczonych jak i początkujących operatów. Mecalac zapewnił także wygodny dostęp do prac konserwacyjno-serwisowych z poziomu gruntu, dzięki zastosowaniu wysoko podnoszonej pokrywy silnika, która została zespolona ze ściankami bocznymi. W koparko-ładowarkach TLB można zastosować system telematyczny MyMecalac Connected Service, który umożliwia dostęp do informacji o położeniu maszyny, zużyciu paliwa, kodach błędów czy alercie dotyczącym konieczności wykonania przeglądu.
T&M nr 10/2022
Tekst: Michał Jurczak
Add comment