Układarki mas bitumicznych
U progu boomu na rozściełacze asfaltu. Producenci i dystrybutorzy rozściełaczy mas bitumicznych spodziewają się dużego wzrostu na rynku tych maszyn w Polsce w najbliższych latach, w związku z realizacją inwestycji drogowych dofinansowanych przez Unię Europejską.
To kolejna fala koniunktury, po kilku latach zastoju, jaki nastąpił po zakończeniu inwestycji (głównie budowa autostrad) związanych z Euro 2012. Jak powiedział nam Łukasz Gawin z Volvo Maszyny Budowlane Polska, apogeum sprzedaży rozściełaczy spodziewane jest na początku 2018 roku, co wiąże się z cyklem inwestycyjnym przy budowie dróg.
Największym popytem cieszą się rozściełacze gąsienicowe, które zapewniają lepsze rozłożenie nacisku na podłoże, ale nie brakuje też nabywców maszyn kołowych, które sprawdzają się, gdy zachodzi potrzeba częstego ich przemieszczania.
Najnowsze modele rozściełaczy są wyposażane w intuicyjne i przystępne technologie, silniki spełniające najnowsze normy emisji spalin, systemy szybkiego ogrzewania stołu, zwiększające produktywność, coraz częściej także w systemy telematyczne. Przykładem może być system Volvo – Pave Asist, który dzięki zastosowaniu kamer termowizyjnych pokazuje i rejestruje temperaturę masy bitumicznej za stołem. Dzięki temu operator maszyny i jej dyspozytor mogą oceniać jakość materiału dostarczanego z wytwórni. System pokazuje także średnie zużycie masy na metr kwadratowy i pozwala na bieżąco korygować dostawy masy w ciągu dnia, w zależności od potrzeb. Funkcja prognozy pogody pozwala zaś zaplanować prace w zależności np. od przewidywanych opadów atmosferycznych, co ma duże znaczenie w procesie zagęszczania asfaltu. Stosowne raporty można wydrukować i przedstawić inwestorowi lub np. dostawcy masy bitumicznej.
Poniżej prezentujemy przykładowe oferty rozściełaczy.
Caterpillar AP255E i AP655F
Caterpillar oferuje m.in. rozściełacz AP255E, napędzany silnikiem Cat C2.2, o mocy 34,1 kW (46 KM), spełniający wymagania norm emisji spalin Stage IIIB (Tier 4 Interim). To maszyna o masie eksploatacyjnej (ze stołem AS3143) 4.720 kg. Szerokość rozściełania - standardowy zakres zwiększania szerokości – 1.400-2.600 mm; maksymalnie z przedłużeniami – 3.400 mm.
Jest to niewielka maszyna. Operatorzy mogą się o tym przekonać podczas pokonywania zakrętów na torach dla wózków, chodnikach oraz ścieżkach rowerowych. Model AP255E polecany jest m.in. do wykonywania prac na parkingach, drogach w terenie zabudowanym oraz ścieżkach golfowych i rowerowych. Przystawki do redukcji szerokości centralnej oraz prawej sekcji stołu zwiększają możliwości maszyny, umożliwiając szybkie wykonywanie prac w wykopach, na chodnikach i w wąskich zakrętach.
Stanowisko operatora umożliwia jednej osobie łatwe sterowanie wszystkimi funkcjami rozściełacza i stołu. Elektrycznie podgrzewane płyty stołu umożliwiają szybkie przystąpienie do pracy w kolejnym miejscu. Rozściełacz AP255E może szybko dotrzeć na nowe stanowisko pracy. Jego niewielkie rozmiary ułatwiają również załadunek i rozładunek z pojazdów transportowych oraz zapewniają małe koszty transportu.
Duży prześwit i łatwe przejeżdżanie nad włazami i studzienkami umożliwia pracę na parkingach oraz drogach w obszarach zabudowanych. W maszynie zastosowano zaawansowany system z niezależnym układem sterowania przenośnikiem ślimakowym. Automatyczne sterowanie podawaniem materiału upraszcza obsługę i zapewnia płynny przepływ materiału do stołu. Regulacja wysokości przenośnika ślimakowego utrzymuje jednorodną strukturę materiału doprowadzanego do stołu rozściełacza i upraszcza załadunek i rozładunek. Możliwość zmiany kierunku obrotów przenośników ślimakowych i przenośnika podającego ogranicza straty materiału przy końcu przejazdu. Niezależne sterowanie ścianą kosza umożliwia rozściełanie nawierzchni w pobliżu przeszkód. Czujnik układu automatycznego podawania materiału zamontowany nad przenośnikiem zapewnia płynne dostarczanie mieszanki do stołu. Kierownica podobna do samochodowej ułatwia sterowanie maszyną. Platforma operatora jest wyposażona w system wykrywania obecności operatora, który uniemożliwia pracę maszyny bez niego. Dwa niezależne układy hydrostatyczne są wyposażone w silniki hydrauliczne o 2 prędkościach. Długie gąsienice zapewniają mały nacisk na podłoże i dobrą przyczepność na miękkim podłożu, podwozie gąsienicowe z gumowymi nakładkami o dużej wytrzymałości - stabilność i przyczepność, zaś unikalny układ amortyzacji - odpowiednie naprężenie gąsienic. Rozściełacz Cat AP655F to większa maszyna, o masie transportowej 15. 297 kg (sam rozściełacz) i eksploatacyjnej 15.584 kg. Do wyboru są stoły SE 50 i 60 o masie od 3.284 kg do 4.532 kg. Silnik - Cat C4.4 ACERT 129 kW (175 KM) - Stage IV (UE) lub Cat C7.1 151 kW (205 KM) - Stage IIIA (UE). Maksymalna szerokość rozściełania waha się od 6,5 do 10 m. Producent zwraca uwagę, że stół rozściełacza rozgrzewa się bardzo szybko – nawet w 15 minut – umożliwiając znaczne zwiększenie wydajności dziennej. Podwozie Mobil-Trac ogranicza ruchy zaczepu holowniczego, co zapewnia uzyskanie nawierzchni o wysokiej jakości. Unikatowa konstrukcja układu przepływu powietrza zapewnia lepsze warunki pracy załogi i sprawia, że elementy maszyny są chłodniejsze i trwalsze Opcjonalny układ sterujący wyrównywaniem i poziomowaniem Cat Grade and Slope zintegrowany w wyświetlaczach ciągnika oraz stołu rozściełającego zwiększa wydajność operatora. Możliwość przeniesienia ustawień napędu i podawania między poszczególnymi stacjami za pomocą jednego przełącznika jest systemem dostępnym tylko w pojazdach marki Cat. Układ podajnika z automatycznym systemem napełniania upraszcza przygotowania do pracy. Mechanizm aktywowania układu podajnika za jednym dotknięciem zwiększa produktywność. Funkcja automatycznej jazdy; przenośniki ślimakowe i hydrauliczne przedłużenia ramy podnoszą się wraz ze stołem, co zapobiega ich uszkodzeniu podczas transportu. Z kolei funkcja Product Link zdalnie monitoruje położenie maszyny, liczbę motogodzin, zużycie paliwa, kody błędów, stan realizacji działań konserwacji zapobiegawczej, zapewniając optymalną obsługę maszyny
Dynapac SD2550C
Innowacyjna rozkładarka Dynapac SD2550C została zaprojektowana ze szczególną dbałością o jakość rozkładania, ergonomię stanowiska operatora i wpływ na środowisko naturalne. Wyposażona w tryb pracy Vario Speed, umożliwiający bezstopniowe dostosowanie poziomu obrotów silnika do rzeczywistego zapotrzebowania, jest wyjątkowo cicha i zużywa przeszło 20% mniej paliwa.
Najważniejszą cechą nowej rozkładarki jest wysoka jakość rozkładania osiągana dzięki bardzo sztywnej konstrukcji deski rozkładającej, zbudowanej w oparciu o cztery prowadnice teleskopowe. SD2550SC wyróżnia się wyjątkową stabilnością, dzięki poruszaniu się na specjalnie zaprojektowanych, długich i szerokich gąsienicach Dynapac Alpha-track.
Pracą maszyny zawiaduje system operacyjny PaveManager 2.0, kontrolujący nie tylko poszczególne funkcje maszyny, ale cały proces rozkładania. Działanie systemu polega między innymi na umożliwieniu zautomatyzowania procesu rozkładania, zapamiętywaniu parametrów pracy, kontroli ilości materiału wbudowywanego przez maszynę. System umożliwia zaprogramowanie wielu złożonych funkcji, jednym z przykładów jest zautomatyzowanie układania spadku zmiennego w łuku drogi. Rozkładarka ta, jak i inne maszyny drogowe Dynapac, spełnia najwyższe wymagania Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa, energooszczędności, norm hałasu oraz wpływu na środowisko naturalne.
Sumitomo HA60C-8CE i HA90C-2B
Firma Asbud oferuje japońskie układarki SUMITOMO, m.in. model HA60C-8CE, który jako pierwsza na świecie układarka został wyposażony w całkowicie hydraulicznie regulowany stół, który zapewnia roboczą szerokość 2,3-6,0 m, bez ręcznie montowanych poszerzeń. Rozwiązanie to daje wysoką jakość układania. System zgarniania gwarantuje optymalny rozdział materiału pod stołem układającym oraz równomierne, wstępne zagęszczenie materiału. Istotnym elementem jest układ regulacji temperatury płyty dennej automatycznie sterujący pracą palnika i czterech wentylatorów. Silnik Isuzu, to jednostka zapewniająca optymalna moc do pracy, z bezpośrednim wtryskiem oleju napędowego. W ofercie dostępne są zarówno maszyny kołowe jak i gąsienicowe ze stołami ogrzewanymi gazowo i elektrycznie. Z kolei HA90C-2B to najmocniejsza maszyna japońskiej firmy. Stół regulowany hydraulicznie w zakresie 2,8-7,5 m, zapewnia optymalizację kosztów dzięki pominięciu ręcznej jego rozbudowy. Dodatkowe poszerzenia manualne zapewniają możliwość pracy do 9 m. W standardzie maszyna posiada pionową regulację poszerzeń, system skrapiania kosza, domykanie przednich skrzydeł kosza, rewers przenośnika zgrzebłowego. Maszyna zapewnia możliwość regulacji wibracji i ubijaków oraz sterowanie awaryjne z poziomu pulpitów bocznych stołu. W pracy wykorzystywany jest najpopularniejszy system niwelacji MOBA. Magazyn części zamiennych do maszyn Sumitomo dostępny jest w Niemczech oraz Katowicach.
Volvo P6820C i P7820C
Najpopularniejszy na naszym rynku rozściełacz gąsienicowy Volvo P6820C został wyposażony w cichy i wydajny silnik Volvo D6H, zgodny z normą Stage 3B, o mocy 190 KM, który dysponuje jeszcze większą mocą przy niższym zużyciu paliwa. Masa robocza maszyny to 15.100 kg. Wielkość kosza gwarantuje pomieszczenie 12 ton masy bitumicznej, co pozwala na układanie nawierzchni w trybie ciągłym. Maksymalna teoretyczna wydajność to 700 t/h. P6820C w wersji standardowej zapewnia efektywną pracę przy szerokości rozściełania od 2,5 do 5 metrów. Wybierając dodatkowe opcje, szerokość tę można zwiększyć do 10 metrów. Dzięki unikatowemu systemowi szybkozłączy Volvo elementy przedłużające można podłączyć lub odłączyć w ciągu kilku minut bez użycia specjalnych narzędzi, oszczędzając w ten sposób czas i koszty eksploatacyjne.
Oprócz szerokiej oferty stołów, Volvo oferuje hydrauliczny układ ciągłego naciągu gąsienic, zapewniając płynną pracę przy obniżonym poziomie zużycia paliwa i skróconym czasie przestojów maszyny.
Kolejną funkcją zmniejszającą zużycie paliwa (nawet o 30%) jest tryb pracy Smart Power. Gdy warunki rozściełania nie wymagają wykorzystania pełnej mocy, operator może wybrać na głównej jednostce sterującej ten tryb pracy, aby automatycznie zredukować prędkość obrotową silnika do 1600 obr/min. Układ monitorowania zużycia paliwa rejestruje i wyświetla na pulpicie sterowniczym zużycie paliwa w danym dniu lub okresie, dzięki czemu można zaplanować tankowanie i obliczyć koszty eksploatacji.
Zwiększenie wydajności maszyny oraz oszczędność czasu gwarantuje funkcja Setting Manager, która umożliwia zapisanie parametrów rozściełania sprawdzonych w praktyce przy realizacji wcześniejszych zleceń i wykorzystanie ich w przyszłości przy podobnych projektach, co pozwala zaoszczędzić czas, zwiększyć wydajność i zagwarantować optymalną jakość układania nawierzchni.
Duży kolorowy wyświetlacz Volvo, należący do najlepszych w branży, umożliwia szybki i łatwy dostęp do dobrze uporządkowanych informacji za pomocą podświetlanych przycisków. Unikatowa konstrukcja sprawia, że operator ma pełną kontrolę nad maszyną na wyciągnięcie ręki, co pozwala na natychmiastową regulację wszystkich funkcji rozściełania. Dużym zainteresowaniem nabywców cieszy się też rozściełacz Volvo P7820C. To maszyna o takiej samej konstrukcji jak P6820C, jednak o innej masie roboczej (15.600 kg) i szerokości stołu (2,5 do 11 metrów). Silnik D8H o mocy 238 KM spełnia normę emisji spalin Stage 3B. Rozściełacze przy pracach powyżej 7,5 m wyposażone są w unikatowy układ docisku stołu zapobiegający jego wypiętrzeniu, dzięki czemu powierzchnia rozściełania jest równa na całej szerokości układania. Maksymalna teoretyczna wydajność to 900 t/h.
Rozściełacze układają beton
Nowym trendem jest wykorzystywanie rozściełaczy mas bitumicznych do budowy dróg betonowych. Tradycyjna, klasyczna metoda budowy dróg z betonu, określana skrótem PCC, polega na wylewaniu betonu, który długo wiąże. Dlatego na świecie zaczęto stosować metodę betonu wałowanego - RCC (ang. RCC, roller-compacted concrete). Uznano, że to dobra metoda zwłaszcza na drogi samorządowe. Ta amerykańska technologia jest z powodzeniem stosowana od lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia wszędzie tam, gdzie liczy się wytrzymałość konstrukcji i szybki czas budowy.
Beton RCC szybciej wiąże, w porównaniu do metody klasycznej jest to prostsze, łatwiejsze i szybsze. Po dwóch dniach na nawierzchnię zbudowaną metodą RCC wpuszcza się lekki ruch, ciężki po tygodniu, a w przypadku betonu lanego dopiero po miesiącu.
Nazwa roller-compacted concrete (RCC) wzięła się stąd, że suchy beton zrzucony na drogę z wywrotki rozprowadzano przy użyciu walców drogowych. Z tym było sporo kłopotu. Trudno było uzyskać idealnie płaską powierzchnię, beton fałdował się, przylepiał do walca.
Tymczasem w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie do kładzenia betonu używa się rozściełaczy asfaltowych, rezygnując z wałowania i jest to już technologia stosowana na szeroką skalę, głównie na nawierzchniach dróg lokalnych. Okazało się, że wbudowywanie materiału, przy użyciu rozściełacza asfaltowego jest łatwe i przebiega z szybkością od 60 do 120 metrów drogi na godzinę.
W Polsce odbyły się już próby zastosowania takiej technologii. Między innymi w ramach wspólnego przedsięwzięcia firm Fayat Bomag Polska, Lafarge Cement SA i firmy wykonawczej Harat, w okolicach Miastka i Bytowa na Pomorzu wybudowano pilotażowe odcinki dróg betonowych. Do położenia betonu wykorzystano układarkę do asfaltu Bomag BF 800 C.
Układarka BF 800 C, to maszyna o masie 21-21,3 t. Szerokość robocza wynosi 2.550-10.000 mm. Napędzana jest silnikiem Deutz o mocy 135 kW (184 KM). Duży zasobnik materiału ma wystarczającą pojemność dla zapewnienia ciągłego wbudowywania, nawet przy zmianie pojazdów ciężarowych.
Testy na Pomorzu pokazały, że metoda budowy dróg lokalnych z betonu, z wykorzystaniem układarki do asfaltu, sprawdza się. W przypadku budowy dróg KR-1 i KR-2, czyli o niskim obciążeniu, beton okazuje się tańszy niż asfalt. Wiele dróg samorządowych wymaga remontu lub budowy. W najbliższych latach gminy powinny dysponować większymi funduszami na takie inwestycje. Producent cementu i producent układarek wychodzą im naprzeciw, proponując sprawdzoną w USA i Kanadzie metodę budowy dróg.
Tekst: Antoni Gostyński
T&M nr 4/2016
Add comment