Gdy podłoga jest nisko
Rynek naczep niskopodwoziowych jest dość niewielki. Większość z nich jest konfigurowana pod szczegółowe zamówienia, a za typowe uznać można jedynie prostsze pojazdy, przeznaczone do transportu maszyn, głównie rolniczych czy budowlanych.
Coraz bardziej znaczącym sektorem transportu drogowego stają się też przewozy towarów o bardziej nietypowych gabarytach, np. elementów turbin, transformatorów, generatorów czy dużych konstrukcji stalowych. Wymagają szczególnie wyspecjalizowanego taboru.
Za kluczowe cechy naczep niskopodwoziowych użytkownicy uważają: trwałość, zwrotność i odporność na warunki eksploatacji. Chodzi o to, by zachowując relatywnie niską masę własną, dysponowały odpowiednimi własnościami trakcyjnymi nawet w trudnych warunkach. Wiele „niskopodwoziówek” jest produktami niemal jednostkowymi, odpowiadającymi specyficznym oczekiwaniom konkretnych użytkowników.
Lista kluczowych cech
Pod jedną, wspólną nazwą naczep niskopodwoziowych kryje się w istocie kilka grup produktów, o dość specyficznych cechach i zastosowaniu. Najczęściej mamy do czynienia z naczepami typu semi, z tzw. balkonem oraz umieszczonym niżej pokładem ładunkowym. Pokład jest zazwyczaj rozsuwany (można powiększyć jego powierzchnię gdy zaistnieje taka potrzeba). Najpopularniejsze z takich naczep mają trzy osie oraz pokład o 2,5-metrowej szerokości, który można poszerzyć do 3 m. Alternatywę stanowią naczepy typy tiefbett. Mają (rozsuwany) pokład ładunkowy tuż nad jezdnią, poniżej pokładu z wózkiem jezdnym (zazwyczaj pokład ładunkowy znajduje się 500 mm nad jezdnią), odsuniętym do tyłu. Naczepy tego rodzaju stosuje się głównie do przewozu wyjątkowo wysokich ładunków, takich, które nie mogą – właśnie z racji wysokości, być przewożone naczepami typu semi. Są też tzw. platformy, pojazdy z całkowicie płaskim pokładem ładunkowym. Występują one również w wariancie tele (o pojedynczym, podwójnym, potrójnym lub poczwórnym rozciągu), umożliwiającym przystosowanie konkretnego egzemplarza do przewożenia bardzo długich ładunków. Czwartą grupę stanowią tzw. pojazdy modułowe. To nic innego jak połączenie kilku, kilkunastu, a sytuacjach ekstremalnych nawet kilkudziesięciu wózków jezdnych, pozwalających transportować wyjątkowo ciężkie i wyjątkowo długie ładunki.
Trzy, cztery albo więcej?
Uniwersalność jest domeną naczep Wielton Load Master. Pozwala na konfigurację z różnymi rodzajami najazdów. Standardowymi elementami naczep są zagłębienia na ramie koparki (z możliwością zakrycia), najazdy na balkon, aluminiowe burty balkonu ze skrzynią narzędziową oraz system poszerzenia platformy. Istnieje możliwość wyposażenia pojazdu we wciągarkę elektryczną o ponad 9-tonowym uciągu. Podłogę naczepy wykonano z twardego drewna, a oświetlenie w technologii LED.
Doll Fahrzeugbau znana jest wprawdzie głównie z produkcji specjalistycznych naczep do przewozu dłużycy, jednak ma też niskopodwoziowe platformy dwu-, trzy i czteroosiowe ze stałymi lub skrętnymi osiami i pojedynczym lub bliźniaczym ogumieniem. Osie mogą być skrętne, wymuszeniowo lub hydraulicznie. Producent deklaruje, że w wieloosiowych konfiguracjach, ostatnia oś skręca się pod kątem 45 st. co zapewnia całemu składowi odpowiednią zwrotność. Naczepy mogą być rozciągane, wyposażone w zagłębienia (na koła dużych maszyn), a także w plandekę ze stelażem. Doll jest pierwszym producentem, który wprowadził do oferty niezależne zawieszenie osi naczep semi (nawet do 10 osi) i tiefbett. Oferuje też tiefbetty z osią podporową tuż za balkonem oraz rozciąg dzielący zasadniczy pokład ładunkowy naczepy semi na dwa wózki osiowe np. w konfiguracji 2+6. Ostatnią rodziną naczep są trzy-, cztero- lub pięcioosiowe pojazdy samosterowane z obrotnicą, podobne do tych używanych do transportu dłużycy.
Wśród produktów Fliegla powodzeniem cieszy się m.in. naczepa trzyosiowa SDS 470 (najazdy hydrauliczne opuszczane: długość 3,6 m, szerokość 750 mm, rozszerzenie dolnego pokładu do 3 m), natomiast Kassbohrer ma w seryjnej produkcji są pojazdy od dwu- do ośmioosiowych, o ładowności przekraczającej 100 t. Każda z nich może być dostarczona w kilku wariantach wykonania – z rampami najazdowymi lub bez, osiami stałymi lub skrętnymi. Rozciągane ramy i dodatkowe platformy ładunkowe pozwalają uzyskać ponad 21 m długości ładunkowej. Dzięki użyciu najwyższej jakości stali typu S700 MC naczepy są trwałe przy stosunkowo niskiej masie własnej. Rodzina obejmuje m.in. naczepę platformę Kassbohrer K.SPA_M. Ma 13,5 m długości (długość platformy ładunkowej to 8,95 m; długość rozsuwu ramy 6,9 m). Podwozie stanowi trzyosiowy układ jezdny BPW z hamulcami bębnowymi. Trzecia oś jest samoskrętna. Podłogę wykonano z twardego drewna o grubości 30 mm (w profilach omega). Nad kołami umieszczono płyty stalowe. Przesuwna platforma ma szerokość 300 mm. Zastosowano 17 par pierścieni do mocowania ładunku (wytrzymałość 13,4 i 8 t). W ramie zewnętrznej i podłodze znajdują się kieszenie pod kłonice. Sporym zainteresowaniem cieszy się też mierząca 13,2 m, naczepa Kassbohrer SLA 4 (dł. platformy ładunkowej 9,24 m). Podwozie stanowi czteroosiowy układ jezdny BPW o nośności 4 x 10 t. Dwie tylne osie są skrętne. Ramę stanowi konstrukcja spawana, wykonana z drobnoziarnistej stali. Belka centralna jest rozciągana o 6 m (blokada co 500 mm), a pomost przesuwny ma szerokość 300 mm. Pierścienie do mocowania ładunku mają 6-tonową wytrzymałość. Podłogę wypełniono drewnem o grubości 45 mm. Stalowy przedni panel ma 450 mm wysokości. Na części balkonowej zastosowano aluminiowe profile boczne.
Specjaliści od największych rozmiarów
Seria ST to najpopularniejsze naczepy Demarko. Układy jezdne wyposażono w systemy skrętu osi oparte na siłownikach hydraulicznych sprzężonych ze sworzniem królewskim. Modułowa konstrukcja pozwala na wielokrotne wydłużanie oraz poszerzanie. Przy rozciągniętej naczepie, funkcjonalność zapewnia np. stół pośredni, który w zależności od wymiarów może być wyposażony w gniazda kłonicowe, poszerzenia teleskopowe, czy zagłębienia. Wysokość pokładu można modyfikować wykonując zagłębienia na koła lub łyżki transportowanych maszyn budowlanych. Modyfikacje naczep sprawiają, że w wyjątkowych przypadkach mogą spełniać niektóre funkcje naczep platformowych lub z obniżonym pokładem.
Faymonville do transportu ładunków nienormatywnych ma m.in. naczepy MultiMAX, również w wydłużonej wersji Plus (rodzina naczep semi, od dwu- do dziesięcioosiowej, rozciąganych teleskopowo do 48 m). Ciekawostkę stanowią, dopiero „raczkujące” na rynku ciężkie tiefbetty o konstrukcji przypominającej naczepy modułowe, np. gama VarioMAX. Za łabędzią szyją mają wózek podporowy o dwóch lub trzech osiach, dalej wpinane są różnego rodzaju obniżone pokłady ładunkowe (wąski pod maszyny, szeroki i pusty w środku pod zbiorniki, płaski lub super płaski), za pokładem jest natomiast wózek tylny o czterech, pięciu lub nawet sześciu osiach. Tego typu pojazdy można też spiąć bez pokładu, tworząc naczepę semi. TeleMAX to z kolei rodzina naczep od dwu, do sześcioosiowych, z możliwością czterokrotnego wydłużenia, nawet do 65 m.
Goldhofer ma m.in. rodzinę naczep STZ-L (również w wariancie z zagłębieniami na koła). Już kilka lat temu na Baumie, ten znany producent pokazał wielozadaniowy pojazd STZ-L RM. Platforma ładunkowa ma regulowaną wysokość ładunkową i niską wysokość najazdową. Rampy najazdowe posiadają hydrauliczne sterowanie, co oszczędza czas załadunku oraz rozładunku. Tak jak wszystkie pojazdy marki Goldhofer jest wyposażony w oprogramowanie easyLoad. Z kolei naczepa STZ-L 3 dysponuje również możliwością obniżenia podwozia, co znacznie poszerza zakres jej zastosowania. Za pomocą tej naczepy można przetransportować większość maszyn budowlanych (o masie do 38 t) w ramach standardowej długości zestawu (ciągnik z naczepą) wynoszącej 16,5 m. Zastosowanie osi o wąskim rozstawie pozwala na optymalne rozłożenie środka ciężkości (nie występuje niebezpieczeństwo przeciążenia ciągnika). „Niskie łoże” o długości ponad 5,6 m umożliwia wjazd również maszynom budowlanym z długimi gąsienicami lub dużym rozstawem osi.
Na niedawnej Baumie Goldhofer prezentował natomiast innowacje w STZ-L 4, demonstrując kilka nowych technologii, które zamierza wprowadzić w najbliższej przyszłości. Najważniejsze z nich to niskoprofilowe opony, które umożliwiają załadunek na wysokość zaledwie 80 mm. Opona Cargo Plus 60 jest dopuszczona do nacisku na oś 10 t przy 80 km / h, a Cargo Plus 80 na 12 t przy 80 km / h. Pokład przyczepy pokryto nowym typem polimeru, który – jak zapewnia producent, ma wyjątkową odporność na oddziaływanie środowiska (np. światło UV), a także uszkodzenia związane z ładunkiem. Powłoka ma współczynnik tarcia dla zabezpieczenia ładunku porównywalny z matami gumowymi, ale cieńszy i lżejszy (ciężar własny jest nawet o pół tony mniejszy w porównaniu z matami gumowymi).
Jeden z renomowanych producentów „niskopodwoziówek”, Nooteboom ma w programie produkty Euro-PX. Opatentowana technologia Pendel-X łączy muldę na ramię koparki i łatwą obsługę konwencjonalnej naczepy niskopodwoziowej z ładownością, sterowaniem i skokiem zawieszenia naczepy modułowej. Naczepa jest dostępna m.in. w opcjach: 2 do 6 linii osi Pendel z tyłu, hyropneumatycznym zawieszeniem z funkcją podnoszenia/opuszczania osi i skokiem osi 600 mm. Szeroki wybór łabędzich szyi pozwala dopasować pojazd do każdego typu ciągnika. Dla dodatkowej nośności i optymalnego rozłożenia ciężaru, naczepa może być przedłużana z przodu dzięki wózkom Jeepdolly lub Interdolly. Zastosowano osie SAF lub BPW, opony 245/70R17.5 i 285/70R19.5. Rozstaw osi to 1360 mm lub 1510 mm. Do wyboru sa cztery wersje szerokości. Naczepy niskopodwoziowe Euro-PX standardowo wyposażone są w szeroką muldę na ramię koparki w wózku osiowym, certyfikowane przez TÜV pierścienie mocujące oraz kieszenie kłonicowe.
Przydatne narzędzie
Rynek naczep niskopodwoziowych to też narzędzia pomocne w ich obsłudze. Niedawno Nooteboom zaprezentował np. NoVAB 3.0, program do obliczania nacisków na osie. Dzięki usłudze w chmurze, w NoVAB 3.0 łatwiej i szybciej można obliczyć optymalne pozycje ładunków dla wszystkich kombinacji pojazdów. Sam program NoVAB opracowano już ponad dwie dekady temu, szczególnie dla klientów z międzynarodowego sektora transportu nienormatywnego. Użytkownicy mogą wybrać wstępnie zdefiniowane obciążenie lub samodzielnie wprowadzić dane dotyczące ładunku. W najnowszej wersji NoVAB 3.0 Cloud można dokonać wyboru właściwej przyczepy-naczepy i obliczyć, jak masa ładunku jest rozkładana na różne osie, można też np. określić, czy jedna lub kilka osi ma zostać podniesiona. NoVAB generuje rysunek ogólnego układu transportowego z istotnymi szczegółami obciążenia osi i innymi ważnymi parametrami. Z jednej strony dokument ten jest pomocny przy ubieganiu się o zezwolenie, a z drugiej strony może służyć do instruowania kierowcy, gdzie umieścić ładunek na naczepie. Rozwiązanie jest narzędziem w pełni internetowym, dostępnym na całym świecie. Nadaje się dla komputerów stacjonarnych, laptopów, tabletów i smartfonów, jest pomocne przy składaniu wniosków o zezwolenia. Bezpłatne aktualizacje są wprowadzane automatycznie.
CHARAKTERYSTYKI POPULARNYCH NACZEP NISKOPODWOZIOWYCH
EMTECH
Emtech ma trzy- oraz czteroosiowe naczepy niskopodwoziowe, jednokrotnie rozciągane, z zagłębieniami obrzeży na koła w części przedniej przed osiami (od przodu do pierwszej osi i pomiędzy drugą, a trzecią osią). Pierwsza oś jest podnoszona. Podwozia bazują na ramach wykonanych z wysokogatunkowej stali typu QL 690. Opcjonalnie stosuje się centralny system smarowania, a także jedno- lub dwuczęściowe najazdy hydrauliczne. Pokład załadunkowy ma 2,75 m szerokości, opcjonalnie można ją poszerzyć do 3,2 m.
FLIEGL
Fliegl, którego dystrybutorem w Polsce jest firma Lux-Truck, ma w ofercie zarówno naczepy, jak i przyczepy niskopodwoziowe. Przykładem jest lekka (odpowiedni dobór stali i konstrukcji), trzyosiowa naczepa SDS 470. Bazuje na osiach SAF (trzecia oś jest skrętna, blokowana do manewrowania). Zastosowano hamulce bębnowe. Opuszczane (hydraulicznie przesuwane) najazdy hydrauliczne mają długość 3600 mm i szerokość 750 mm. Istnieje możliwość rozszerzenia dolnego pokładu do 3 m (wraz z tablicami ostrzegawczymi i lampa błyskową). Do mocowania ładunku zastosowano 12 par pięciotonowych uchwytów, a także 10 par uchwytów 10-tonowych. Na górnym pokładzie są burty aluminiowe o wysokości 400 mm.
GOLDHOFER
W naczepie STZ-L 4 Goldhofer prezentuje gamę innowacji. Zastosowano niskoprofilowe opony (opracowane na specjalne zamówienie), umożliwiające załadunek na wysokość zaledwie 80 mm. Opona Cargo Plus 60 jest dopuszczona do nacisku na oś 10 t przy 80 km/h, a Cargo Plus 80 na 12 t przy 80 km /h. Pokład przyczepy pokryto nowym rodzajem wytrzymałego polimeru, zapewniającym wyjątkową odporność na wpływy środowiskowe, takie jak światło UV, a także uszkodzenia związane z ładunkiem. Nowy jest też, elektroniczny układ kierowniczy mający gwarantować optymalny kąt skrętu z uwzględnieniem wymiarów i masy ładunku. Układ kierowniczy jest przy tym elastyczny, może być dostosowany do warunków pracy i wymagań kierowcy.
KäSSBOHRER
Kässbohrer ma w seryjnej produkcji pojazdy od dwu do ośmiu osi, o ładowności przekraczającej 100 t. Każdy z nich może być dostarczony z rampami najazdowymi lub bez, osiami stałymi lub skrętnymi. Dzięki użyciu stali typu S700 MC naczepy są trwałe przy stosunkowo niskiej masie własnej. Wśród rynkowych liderów jest naczepa platforma K.SPA_M, o dopuszczalnej, konstrukcyjnej masie całkowitej 48 t. Zastosowano przednie podpory mechaniczne o nośności 50 t, z podporami wyrównawczymi. Tylne podpory mają nośność 45 t. Oferta obejmuje też trzyosiówkę Kässbohrer SLA 4 o 58-tonowej masie całkowitej. Konstrukcja jest spawana, całość bazuje na drobnoziarnistej stali. Pierścienie do mocowania ładunku mają 6-tonową wytrzymałość.
NOOTEBOOM
Naczepa Nooteboom Euro-PX z opatentowaną technologią Pendel-X łączy muldę na ramię koparki i obsługę konwencjonalnej naczepy niskopodwoziowej z ładownością, sterowaniem i skokiem zawieszenia naczepy modułowej. Od czasu premiery (2009 r.) projekt wózka osiowego naczepy zoptymalizowano: skok osi zawieszenia zwiększono do 600 mm, można łatwo i szybko wymienić wewnętrzne koło, a zbiorniki powietrza zintegrowano w centralnej ramie wózka osiowego, co likwiduje ryzyko uszkodzenia. Zalety naczepy niskopodwoziowej Euro-PX w porównaniu do konwencjonalnej naczepy niskopodwoziowej to m.in. wyższe obciążenie osi w większości krajów europejskich, szersza mulda na ramię koparki do transportu większych ramion koparki, zwarty wózek osiowy (mniejsza długość zestawu lub większą długość pokładu ładunkowego). Zwraca uwagę relatywnie małe zużycie opon (nawet 300 tys. km na jednym zestawie).
SCHWARZMÜLLER
Schwarzmüller ma w ofercie m.in. 3-osiowe, 4-osiowe jak również 5-osiowe naczepy niskopodwoziowe z najazdami w różnych konfiguracjach. Bazę stanowi spawana konstrukcja stalowa. Osie pochodzą od renomowanych dostawców: BPW lub SAF. Dodatkowym elementem są płyty poszerzające (z opcją ich przechowywania, pod częścią załadunkową, gdy nie są używane). Szerokość naczepy można dzięki nim zwiększyć z 2,5 do 3 m. Podłogę (50 mm) wykonano z drewna twardego. Wiele przydatnych rozwiązań jest stosowana już seryjnie. Opcjonalnie oferowane są dwuczęściowe najazdy (sterowanie hydrauliczne) o ponad czterometrowej długości, ułatwiające za- i rozładunek. Naczepę można zamówić również w wersji wzmocnionej.
WIELTON
Wielton buduje naczepy specjalistyczne, niskopodwoziowe. Naczepy Load Master produkowane są w wariancie trzy- i czteroosiowym oraz ramą stałą lub rozsuwaną (w zależności od wielkości i masy przewidzianego ładunku). Naczepy z ramą nierozsuwaną (NJ3M2 / NJ4M2) ważą 8,4 – 9,06 t, a konstrukcyjna dmc sięga 48 / 58 t. Długość zewnętrzna wynosi 13,4 m. W przypadku ram rozsuwanych (NJ3RM2 / NJ4RM2) masa wynosi 11,3 / 11,8 t a konstrukcyjna dmc 48 / 58 t. W obu przypadkach stosowane są najazdy jedno- i dwuczęściowe. Podłogi, o grubości 50 mm wykonywane są z twardego drewna. Siodło znajduje się na wysokości 1250 mm.
T&M nr 5/2019
Tekst: Michał Jurczak
Add comment