Pompy do betonu
Wydajność na wysięgniku. Pompy wysięgnikowe znane są na budowlanym rynku od lat, budowlańcy doceniają to, że znacznie przyspieszają poszczególne działania na budowie, zwiększają wydajność, w wielu przypadkach eliminując ciężką i niebezpieczną pracę ludzi.
Są bardzo istotnymi urządzeniami, pompy zabudowane na podwoziach samochodowych objęte są dozorem Transportowego Dozoru Technicznego. Aby dostarczanie betonu przy użyciu pomp wysięgnikowych odbywało się w sposób optymalny niezbędny jest odpowiedni wybór urządzenia do konkretnych zadań, jakie ma realizować. Chodzi m.in. o dobór odpowiedniej długości wysięgnika, tak by nie był on za krótki. Stosunkowo łatwe jest oszacowanie tej długości w przypadku prostych projektów (np. domki jednorodzinne, czy prace fundamentowe), bardziej skomplikowane jest to w przypadku dużych budów, zwłaszcza realizowanych w gęsto zabudowanych centrach miast. Samej ocenie dystansu od najbardziej odległego punktu, gdzie wpompowany ma być beton do planowanego miejsca ustawienia pompy towarzyszyć musi wybór optymalnego miejsca rozstawienia samej pompy. Rynek pomp nie jest zbyt duży, z jednej strony są na nim obecni dostawcy gotowych produktów, z drugiej firmy oferujące usługi. Do tych ostatnich należy firma Pompy Jerzy Niedźwiedzki oferująca usługi w zakresie pompowania betonów różnej klasy. Posiada pompy do betonu o wysięgnikach 41m i 31 m z możliwością pracy wewnątrz hali.
Jak dobierać?
Wybór właściwego rodzaju pompy zależny jest od potrzeb użytkownika, w szczególności od wymaganej wydajności pompy, oczekiwanego zasięgu podawania betonu, a także rodzaju pompowanej mieszanki betonowej. Czynników, które należy wziąć pod uwagę planując zakup pompy jest znacznie więcej. Chodzi np. o system rozkładania podpór, który poprzez swoją specyfikę może określać przeznaczenie dla pompy określonej powierzchni na budowie. Producenci pomp zazwyczaj oferują kilka alternatywnych propozycji systemów rozkładania, np. w przypadku pomp do betonu koreańskiej marki Everdigm są to: system XT, w którym przednie podpory mają kształt litery „X”, a tylne podpory wysuwają się prostopadle do pojazdu (redukcja potrzebnego miejsca); system X w którym przednie podpory wysuwają się, zaś tylne odchylają się tak, że całość tworzy literę X, przez co potrzebuje nieco więcej miejsca niż system XT (konieczność wolnej przestrzeni wokół tylnych podpór), a także system XS, w którym przednie podpory są odchylane i teleskopowo wysuwane (odchylenie tylnych podpór wymaga najwięcej przestrzeni na budowie). Przy złożonych zadaniach budowlanych trzeba też zwrócić szczególną uwagę na ilość ramion wysięgnika. Generalnie rzecz biorąc, im większa wysokość wysięgnika tym lepiej, aby ilość „segmentów” była jak największa. W praktyce większość pomp o zasięgu ponad 40 m ma pięć ramion. Nie bez znaczenia jest również sposób rozkładania wysięgnika, związany z kinematyką poszczególnych ramion. W przypadku mniejszych, czteroramiennych wysięgników mamy zazwyczaj do czynienia z układem rozkładania typu Z (ramiona tworzą układ obróconej litery Z), w nieco większych stosowany jest też wariant rozkładania typu R („zawijanie” ramion, jedno na drugie). Zaletą systemu Z jest łatwość prowadzenia wysięgnika, przy rozkładaniu betonu na stropach, dzięki takiej kinematyce pompa może stanąć bliżej budynku i wnętrza, do którego ma być pompowany beton. Dla systemu kinematyki typu R ważna jest łatwość pracy przy rozkładaniu betonu na wysokich stropach budynku, czy też praca przy wysokich elementach nośnych wiaduktów (poprawnie zachowuje się również przy pracach fundamentowych, czy zalewaniu płyt monolitycznych). W wysięgnikach pięcioramiennych, ponad 40-metrowych mamy do czynienia przeważnie z rozwiązaniem kombinowanym, łączącym w sobie oba wymienione wcześniej układy. W każdym przypadku dobór optymalnego rozwiązania skutkuje zachowaniem odpowiedniej sztywności, brakiem kołysania, co bezpośrednio ma wpływ na komfort pracy operatora. Z punktu widzenia ekonomii, konkretnie kosztów eksploatacji w relacji do wydajności niezbędna jest też konstrukcja zespołu napędowego (przeniesienie mocy z silnika do napędu hydrauliki).
Siła technologii
Dariusz Strębski, właściciel firmy Pompbet już 2 lata jest w posiadaniu pompy giganta – Zoomlion CIFA K80H Carbotech 7RRZ. Ta europejska rekordzistka uchodzi za najbardziej innowacyjną i zaawansowaną technicznie maszynę. Przy produkcji wykorzystano rozwiązania oraz doświadczenie trzech światowych firm. Czteroosiowe podwozie budowlane (Mercedes Benz 7561) przekonstruowano na siedmioosiowe podwozie o długości całkowitej 14,99 m i 17-tonowej masie własnej. Do napędu służy 650-konny Diesel. Gigantyczną pompą można łatwo manewrować dzięki pięciu osiom kierowanym oraz promieniowi zawracania ok. 33 m. Konstrukcja uwzględniła dopuszczalne limity nacisku na osie. K80H Carbotech posiada m.in. autorski system producenta o nazwie K-Tronic. Jest to komputer pokładowy pompy z wieloma czujnikami usytuowanymi w różnych miejscach, oraz z wyświetlaczem LCD. System ten odpowiada za wszystkie ustawienia pompy oraz system stabilizacyjny (umożliwiający pracę pompy bez pełnego rozstawu podpór i nie pozwalający na jej przewrócenie się). K-Tronic na bieżąco monitoruje pracę pompy oraz wszystkie jej czujniki a także procentowe naciski poszczególnych podpór na podłoże, oraz sprawdza w jakim stopniu są one otwarte. Po złożeniu pompa mieści się w 18 metrach i może poruszać się po europejskich drogach.
Sporo nowości
Zrozumiałą ciekawość budzą produktowe nowości. CIFA pokazała niedawno kolejne produkty z serii CarboTech (karbon to wyjątkowo wytrzymały materiał, który gwarantuje potężną odporność na uszkodzenia, naprężenia, przy relatywnie niskiej wadze). K53H posiada 53-metrowy wysięgnik zbudowany z pięciu sekcji, K60H jest wersją 60-metrową i sześciosekcyjną. W obu przypadkach z karbonu wykonano dwie ostatnie sekcje. K53H i K60H mogą zostać zamontowane na 4- lub 5-osiowym podwoziu. W przypadku podwozia czteroosiowego limit wagowy zestawu mieści się w przedziale od 42 do 44 t. Pompy osiągają wydajność 180 m sześc. betonu na godzinę, co pozwala ograniczyć liczbę cykli do 27 na minutę. CIFA odświeżyła też swą pompę MK25H, posiadającą cztery ramiona, z których dwa ostatnie zostały wykonane z karbonu. Tym samym MK25H dołączyła do rodziny urządzeń korzystających z tej technologii. Pompa została również zmodernizowana pod kątem stabilności, co zapewnia jej nowy system 607 CC EPC. Urządzenie osiąga wysokość 24 m w pionie i 20 m w odchyleniu. JXRZ46-5.16HP to z kolei nowość marki Junjin. Pozwala transportować beton na wysokość 46 m z wydajnością 160 m sześc./h. Wysięgnik zbudowano z pięciu ramion o konstrukcji rozkładania typu „RZ”, wykonanych z wysokogatunkowej stali Weldox. Poszczególne ramiona mają długość: 9,3; 7,8; 7,8; 8,8 oraz 8,8 m. Wąż końcowy mierzy 4 m. Pompa jest zabudowywana na czteroosiowym podwoziu, np. MAN TGA 41.480 Euro 6. W ofercie tego producenta jest też m.in. pompa do betonu o zasięgu pionowym 57 m i wydajności ok 180 m sześc./h zabudowana na podwoziu samochodu ciężarowego Mercedes Benz Arocs 5048 Euro 6. Modyfikację podwozia i zabudowę wykonano w niemieckiej firmie Paul Nutzfahrzeuge GmbH. W programie produkcyjnym firmy Schwing jest m.in. pompa halowa typ S31XT z wysięgnikiem teleskopowym. Maszyna posiada maszt rozdzielczy typu Roll-Z, który w trakcie betonowania pozwala w sposób teleskopowy zwiększyć jego długość o 4,6 m, co zwiększa zakres powierzchni roboczej o prawie 50 proc. i zakres przestrzenny o prawie 73 proc. Podczas korzystania z funkcji teleskopu wąż końcowy automatycznie utrzymuje swoją odległość od podłoża, co daje dodatkowe oszczędności w układzie hydraulicznym, ponieważ ruchy sterownicze masztu zastały ograniczone do minimum. Pompa S31XT standardowo jest wyposażona w baterię pompującą typ P2023-110/75 z napędem 380 l/min, 535 l/min lub 636 l/min, co daje jej maksymalną wydajność od 96 do 163 m sześc./h i maksymalne ciśnienie pompowanego betonu 85 bar. Średnica rurociągu wynosi 125 mm; długość węża końcowego 4 m; zasięg pionowy 30,5 m; zasięg poziomy 26,5 m. W ofercie marki Putzmeister są m.in. przebudowane niedawno maszyny z wysięgnikami 32-4, 36-4, 42-5 oraz 56-5, jak również model BSF 38-5. Wyposażono go w system ESC (Ergonic Setup Control) odpowiadający za kontrolę prawidłowego podparcia (zagwarantowanie kontroli zależności między podparciem, ruchami wysięgnika oraz funkcjami pompy), a także w nowy system OSS (One Side Support), który odpowiada za bezpieczną pracę wysięgnikiem przy jednostronnie rozłożonych nogach podporowych (ustawienie ramion i obszar roboczy są zależne od aktualnego rozłożenia nóg podporowych). Masa całkowita maszyny zabudowanej na trzyosiowym podwoziu wynosi poniżej 26 t, BSF 38-5 jest jedną z najlżejszych maszyn w swojej klasie.
Charakterystyka popularnych pomp do betonu:
CIFA
CIFA K80H Carbotech 7RRZ to pompa z wysięgnikiem składającym się z siedmiu sekcji, z których cztery ostatnie wykonano z wytrzymałego, redukującego wagę kompozytu karbonowego. Dodatkowym ulepszeniem jest system składania i rozkładania „RRZ” dzięki któremu można rozłożyć wysięgnik potrzebując zaledwie 15,66 m wysokości. Zespół pompujący (HPG 1808 XL) należy do najmocniejszych produkowanych przez firmę CIFA. Maksymalne ciśnienie robocze to 80 bar, teoretyczna maksymalna wydajność pompowania mieszanki betonowej sięga 180 m sześc./godz. CIFA K80H posiada wzmocnioną zasuwę w koszu zasypowym oraz blat cierny i pierścień tnący ze stopu z węglików spiekanych. Pompa mimo swojego zasięgu (80 m) posiada stosunkowo niewielki rozstaw podpór, wynoszący 14,62 m (szerokość podpór przednich) oraz 16,66 m (szerokość podpór tylnych) przy 15 m długości pomiędzy przednimi, a tylnymi podporami.
EVERDIGM
Everdigm to koreańska marka. Gama obejmuje kilkanaście modeli wysięgnikowych pomp od 21 ZX do 62 CS. Są wśród nich maszyny, takie jak 50 CX czy 60 CS do realizacji dużych projektów, ale również maszyny na potrzeby rynku małych miast jak np. 24 ZX lub 28 ZX. Czteroramienne wysięgniki mają system rozkładania typu R lub Z zgodnie z różnymi sposobami składania i rozkładania na poszczególnych przegubach wysięgnika. System kombinowany (mieszany) ma zastosowanie w wysięgniku pięciosekcyjnym z systemem R i Z. Jednym z walorów jest różnorodność dostępnych jednostek pompujących. Producent podkreśla, że na bazie modułowych elementów można stworzyć też specjalne rozwiązania, ściśle dopasowane do potrzeb konkretnych klientów
JUNJIN
Junjin Polska jest autoryzowanym przedstawicielem koreańskiej firmy Junjin Heavy Industry, globalnej marki w świecie pomp do betonu, największego w Korei oraz trzeciego co do wielkości producenta pomp do betonu na świecie. Polskie przedstawicielstwo Junjin działa od 2007 r. Wszystkie modele pomp Junjin pracują w oparciu o te same podzespoły hydrauliczne, co dla użytkowników oznacza obniżenie kosztów magazynu części zamiennych. Podzespoły pomp pochodzą od sprawdzonych producentów: Bosch/Rexroth, Hawe, Grundfos, HBC, a stal ze Szwecji. W ofercie jest m.in. pompa do betonu o zasięgu pionowym 57 m i wydajności ok 180 m sześc./h zabudowana na podwoziu samochodu ciężarowego Mercedes Benz Arocs 5048 Euro 6. Modyfikację podwozia i zabudowa wykonano w firmie Paul Nutzfahrzeuge GmbH w Niemczech. Najnowszym modelem pompy do betonu średniej długości jest JXRZ46-5.16HP zabudowana na podwoziu MAN TGA 41.480 Euro 6. Wydajność pompy to ok. 160 m sześc./h, zasięg w pionie 46 m.
PUTZMEISTER
Putzmeister oferuje szeroką gamę rozwiązań pomp i wysięgników, które umożliwiają stworzenie samochodowej pompy do betonu, optymalnej dla zamawiającego i spełniającej jego wymagania. W ofercie są dwa rodzaje pomp tłoczących beton: tłokowe – typu „S” i rotorowe. Wydajności pomp mieszczą się w przedziale 90- 200 m sześc./h. Do wyboru jest kilkanaście długości wysięgnika (20-70 m), a także kilka rodzajów wyposażenia pomp: standardowe, specjalne, Power Kit i Power Plus Kit. Wśród rurociągów są: standardowe i dwuwarstwowe o różnych grubościach ścianek i twardości 63 HRC lub 67 HRC. 7. Dodatkowo oferowane jest specjalne wyposażenie, np. system OSS umożliwiający pracę wysięgnikiem przy niepełnym otwarciu podpór, system sterowania wysięgnikiem typu EBC, a także układ umożliwiający sterownie pracą wysięgnika za pomocą węża końcowego – układ „Follow Me”.
SCHWING
Do rynkowych liderów zaliczana jest także firma Schwing. Program produkcyjny obejmuje pompy samochodowe z wysięgnikami od 20 do 61 m (od małej kompaktowej miejskiej typu S20, poprzez pompę halową z wysięgnikiem teleskopowym typ S31XT, po największą maszynę typu S61SX), które w zależności od wielkości maszyny są wyposażone w baterie pompujące o teoretycznej wydajności od 60 do 163 m sześc./h. Wszystkie pompy Schwing są wyposażone w opatentowany system zasuwy typu Rock (spódnica), którego istota nie uległa zmianie od 30 lat. Zasuwa jest w pełni opancerzona, jej konstrukcja sprawia, iż pompowany beton chroni ją przed nadmiernym wycieraniem, a ciśnienia i siły powstałe w jej korpusie dodatkowo dociskają pierścień tnący do płyty okularowej.
T&M nr 12/2015
Tekst: Michał Jurczak
Add comment